گیربکس اتوماتیک AL4

گیربکس اتوماتیک AL4، گیربکسی است که طراحی آن در کشور فرانسه صورت گرفته و بر روی خودروهای فرانسوی از قبیل پژو 206، پژو 207، زانتیا و غیره نصب گردیده است. این گیربکس از نسل های ابتدایی گیربکس های اتوماتیک Tiptronic بوده است. در این نوع از گیربکس‌ها قابلیت تعویض دنده اتوماتیک و یا به دلخواه راننده، تعبیه شده بود که البته در زمان خود، گیربکس اتوماتیک مدرنی در کلاس خودروهای اقتصادی بوده است.
در گیربکس اتوماتیک AL4، با استفاده از

  • مجموعه‌های چرخ دنده خورشیدی
  • کلاچهای چند صفحه‌ای
  • باندهای ترمزی
  • سنسورهای مختلف
  • واحد کنترل الکترونیکی
  • بلوک هیدرولیک و شیرهای برقی

4 دنده رو به جلو و یک دنده عقب تامین شده است تا خودرو قادر به شتابگیری مناسب در شرایط مختلف با رعایت استانداردهای مصرف سوخت و آلایندگی باشد.
الگوریتم های کنترلی واحد کنترل الکترونیکی گیربکس اتوماتیک AL4، از منطق فازی هوشمند بهره مند بوده و قادر به شناسایی دقیق تری از نیازها و درخواست های راننده می باشد. در این گیربکس با استفاده از دو کلید Snow و Sport، در شرایط برفی با فشردن کلید Snow، دنده یک را حذف نموده و شروع حرکت خودرو از دنده 2 انجام خواهد شد و عملیات تعویض دنده در دور موتور پایین تری صورت می گیرد تا لغزش بین تایر و جاده کاهش یافته و پایداری خودرو در جاده های لغزنده افزایش یابد و از طرفی با فعال نمودن کلید Sport، شروع به حرکت خودرو از دنده یک بوده و عملیات تعویض دنده در دور موتور بالاتر صورت پذیرفته تا منجر به دستیابی به محدوده شتاب بیشتری گردد.

خودکار یا اتوماتیک کردن مکانیزم های مختلف خودرو در راستای افزایش راحتی راننده و سرنشین، پیشگیری از حواس پرتی راننده، افزایش ایمنی راننده، سرنشین، عابر پیاده و دیگر خودروها، افزایش امنیت خودرو، کاهش مصرف سوخت و آلایندگی، افزایش توان و گشتاور موتور، افزایش پایداری و قابلیت مانورپذیری خودرو و غیره یکی از مهمترین دغدغه های پژوهشگران عرصه خودرو از دیرباز بوده است.
در این بین فرآیند تعویض دنده بخصوص برای راننده های مبتدی مقوله ای پیچیده از لحاظ عملکرد بوده در حالیکه این موضوع برای افراد مسن یا دارای مشکلات جسمی موضوعی آزار دهنده و برای افرادی که دارای مشغله های فکری هستند مسئله‌ای کلافه کننده است. از اینرو خودکار یا اتوماتیک کردن کلاچ و گیربکس از قدیمی ترین مقوله خودکار کردن مکانیزم های خودرو بشمار می رود.

امروزه گیربکس های اتوماتیک (گیربکس اتوماتیک AL4) با برنامه های تطبیقی و هوشمندی (شامل برنامه های کنترلی با الگوریتم های کنترلی فازی، شبکه عصبی، مقاوم وغیره) که در واحد کنترل یا TCU بارگذاری شده است، کنترل می شوند.

عملکرد گیربکس  اتوماتیک AL4:

این برنامه ها به صورت آموزش پذیر تدوین شده و به مرور عملکرد گیربکس اتوماتیک شامل نحوه و زمان تعویض دنده را بهبود می بخشند. در واحد کنترل عملیات تعویض دنده بدون ضربه، بدون تاخیر و با زمانبندی دقیق بر مبنای پردازش صحیح اطلاعات سنسورها و ارتباطات از سایر واحدهای کنترل همچون واحد کنترل موتور، واحد کنترل سیستم ترمز ضد قفل و غیره و ارسال فرامین کنترلی به شیرهای برقی صورت می پذیرد.

در این بین، عامل ایجاد ارتباط بین مطلوبات راننده شامل حالت های پارک(P)، دنده عقب(R)، خلاص(N) و دنده های رو به جلو(D) و واحد کنترل از طریق یک سوئیچ الکتریکی چند وضعیتی به نام سوییچ تعویض دنده( Range Switch یا Multifunction Switch) انجام می گردد.

دلایل عملکرد نامناسب:

برخی موارد همچون ضربه، نفوذ آب و روغن، دمای بیش از حد و غیره باعث عملکرد نامناسب این سوئیج می گردد و در نتیجه پیام های الکتریکی ارسالی از این سوئیچ به واحد کنترل دچار مشکل می شود و نهایتا TCU نیز دچار نقص ارسال فرامین کنترلی صحیح می‌گردد که بعضا به صورت تقه زدن حین تعویض دنده، تاخیر در تعویض دنده و نوسان دور و سرعت حین تعویض دنده قابل مشاهده می باشد از سویی با باز و بسته کردن این سوئیچ، تنظیم و کالیبراسیون آن نیز دچار مشکل می شود و نیاز به تنظیم مجدد دارد.
تنظیم و کالیبراسیون این سوییچ نقش بسیار مهمی در عملکرد مناسب گیربکس اتوماتیک و تعویض دنده‌ی نرم با زمان بندی دقیق دارد و در صورت عدم تنظیم مشکلاتی همچون نمایش غلط حالت‌های گیربکس در صفحه نشان دهنده‌ها، تقه زدن گیربکس و عدم زمان بندی مناسب در تعویض دنده را ایجاد می‌کند.

نحوه باز کردن گیربکس اتوماتیک AL4

ساختار مکانیکی گیربکس اتوماتیک AL4،تشکیل شده است از  :

  • دو مجموعه خورشیدی
  • سه کلاچ چند صفحه‌ای
  • دو باند ترمزی

مجموعه خورشیدی‌های گیربکس اتوماتیک AL4

در این نوع گیربکس اتوماتیک از دو مجموعه خورشیدی به نحوی استفاده شده است که چرخ دنده‌های خورشیدی این دو مجموعه مجزا بوده است ولی قفسه مجموعه اول با رینگی مجموعه دوم پکپارچه می باشد و رینگی مجموعه اول با قفسه مجموعه دوم یکپارچه شده و خروجی این جعبه دنده اتوماتیک را تشکیل می دهد. قدرت ورودی به این جعبه دنده اتوماتیک از طریق دو کلاچ می‌تواند چرخ دنده خورشیدی مجموعه اول یا قفسه مجموعه اول که با رینگی مجموعه دوم یکپارچه شده است را فعال نماید که البته در دنده سوم که به نسبت تبدیل یک نیاز می باشد هر دو کلاچ درگیر شده و قدرت موتور به طور همزمان به چرخ دنده خورشیدی مجموعه اول، قفسه مجموعه اول و رینگی مجموعه دوم منتقل می گردد.

کلاچ های چند صفحه‌ای گیربکس اتوماتیک AL4

در  جعبه دنده اتوماتیک از سه کلاچ چند صفحه‌ای استفاده شده است. یکی از این کلاچ‌ها در صورت درگیری، قدرت موتور را به چرخ دنده خورشیدی مجموعه اول منتقل می نماید. با درگیر شدن کلاچ چند صفحه ای دیگری در صورت درگیری، قدرت موتور را به قفسه مجموعه اول که با چرخ دنده رینگی مجموعه دوم یکپارچه شده است منتقل می کند. کلاچ چند صفحه ای سوم از نوع ترمزی می باشد به نحوی که با درگیر شدن این کلاچ چند صفحه ای، چرخ دنده خورشیدی مجموعه اول ثابت می گردد.

باندهای ترمزی

در جعبه دنده اتوماتیک AL4، از دو باند ترمزی استفاده شده است. یکی از باندهای ترمزی بر روی درام کوپل کننده قفسه مجموعه اول و چرخ دنده رینگی مجموعه دوم قرار گرفته است و در صورت درگیر شدن این باند ترمزی، قفسه مجموعه اول و چرخ دنده رینگی مجموعه دوم ثابت می گردد. باند ترمزی دیگر بر روی چرخ دنده خورشیدی مجموعه دوم قرار گرفته است که در صورت درگیر شدن این باند ترمزی، چرخ دنده خورشیدی مجموعه دوم ثابت می گردد.

لازم به ذکر است که عدم درگیری یکنواخت و بدون ضربه باندهای ترمزی، سایش غیریکنواخت لنت باندهای ترمزی و خاصیت قفل شوندگی آنها از نقاط ضعف باندهای ترمزی می باشد که باعث ایجاد تقه و ضربه در هنگام درگیری به منظور تعویض دنده می گردد و به همین دلیل تقریبا تلاش می گردد حتی المکان از باند ترمزی در گیریکس های اتوماتیک امروزی استفاده نگردد.

گیربکس اتوماتیک AL4، در ایران بر روی خودروهای ذیل نصب گردیده است:

  • پژو 206 تیپ 4
  • پژو 206 تیپ 6
  • پژو پارس LX
  • رنو مگان
  • رنو تندر یا L90

 این نوع گیربکس ، دارای دو نوع سرویس می باشد:

  • سرویس سریع
  • سرویس اساسی

سرویس سریع

در این نوع سرویس یا خدمات اهداف ذیل مورد نظر می باشد و نیازی به باز کردن گیربکس  از روی خودرو نیست و با باز و بسته کردن برخی المان ها می توان خدمات مربوطه را ارائه نمود:

  • آچار کشی
  • بازدید روغن ریزی و نشتی
  • بازدید روغن و تنظیم میزان روغن گیربکس
  • تعویض فیلتر روغن گیربکس
  • عیب یابی الکتریکی با و بدون استفاده از دستگاه دیاگ

سرویس اساسی

در این نوع سرویس یا خدمات، گیربکس اتوماتیک AL4 دچار عیب و نقص اساسی شده است و برای برطرف کردن عیب مربوطه باید گیربکس را از روی خودرو باز کرده و نسبت به رفع  آن عیب اقدام نمود.
بدین منظور بهتر است که روغن گیربکس اتوماتیک تخلیه شده و پس از آن باید اتصالات الکتریکی گیربکس را جدا کرده و سپس لوله های اتصال مایع خنک کننده نیز باید جدا شود و پس از باز کردن اجزایی همانند باتری، مجموعه هواکش، لوله های مرتبط و غیره که مسیر دسترسی به گیربکس را مشکل می کند، می توان نسبت به جدا کردن گیربکس از موتور اقدام نمود.
از آنجایی که ساختمان کلی گیربکس اتوماتیک AL4 از چهار عضو کارتل، درپوش جلو(گلدانی جلو)، درپوش عقب و پوسته وسط تشکیل شده است که با  باز کردن کارتل می توان بلوک هیدرولیک و فیلتر را جدا نمود و با باز کردن درپوش جلو مجموعه پمپ روغن یا اویل پمپ جدا می شود که با باز کردن در پوش عقب نیز می توان تمامی بخش های مکانیکی گیربکس اتوماتیک AL4 شامل چرخ دنده های خورشیدی، باندهای ترمزی و کلاچ های چند صفحه ای را باز نمود و نسب به رفع عیب و تعویض قطعات معیوب اقدام نمود.

 

 

0 0 رای ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest

3 نظرات
تازه‌ترین
قدیمی‌ترین
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
keyboard_arrow_up