در ادامه سلسله مقالات مرتبط با تحلیل مدارهای الکتریکی خودروهای مختلف در این مقاله، روش بررسی وتحلیل مدار پژو – سمند – سیتروئن ارائه میشود. توجه کنید تحلیل و آشنایی و شیوهکار هر مدار الکتریکی، برای عیبیابی هر سیستم الکتریکی ضروری است.
روش تحلیل مدار پژو
اگر روش نقشهخوانی الکتریکی خانواده پژو/سیتروئن سمند را مطالعه نکردهاید. ابتدا آن را مطالعه کنید. نقشه مورد بررسی در این مقاله مدار برفپاککن است. شکل 1 این مدار را نشان میدهد.
شکل 1- مدار برفپاککن – پارس
نکته: همانطور که در بخش روش نقشهخوانی الکتریکی خانواده سمند/پژو اشاره شد تفاوت بین نقشههای پژو – سیتروئن و سمند بیشتر در نحوه معرفی رنگ سیم و کد کانکتور است.
در این مقاله به دلیل کثرت استفاده و کامل بودن، نقشههای مورداستفاده برای تحلیل از نقشههای پارس استفاده شده است.
نکته: نقشههای مربوط به یک نوع پارس است نظر به تنوع در سیمکشی خودروهای تولید داخل، ضروری است برای تحلیل و در نهایت عیبیابی سیستمهای الکتریکی نقشه همان مدل خودرو استفاده شود
مرحله 1: بررسی اجزا موجود در تحلیل مدار پژو
اولین مرحله در بررسی روش تحلیل مدار پژو ، شناسایی اجزا در نقشه شماتیک است. شکل 2 این اجزا را معرفی میکند.
BB00: باتری BB10 :جعبه فیوز کالسکهای SW00: سوئیچ اصلی BF00: جعبه فیوز اتاق
5: دسته برفپاککن 5010: یونیت برفپاککن 5015: موتور برفپاککن 5100: موتور پمپ شیشهشور
شکل 2- معرفی اجزا نقشه شماتیک
مرحله 2: بررسی شکل اجزا نقشه در تحلیل مدار پژو
در مرحله دوم تحلیل مدار پژو نحوه نمایش اجزا بسیار اهمیت دارد با کمک شیوه نمایش داخل اجزا، میتوان به بخشی از عملکرد آن قطعه پی برد بهعنوانمثال یکی از اجزا این مدار یونیت برفپاککن است. شکل 3 آن را نشان میدهد.
1- نماد حرکت زماندار 2- نماد الکترونیکی بودن واحد 3- ارتباط سیستمی 4- وجود رله در داخل
شکل 3- بررسی اجزا داخلی شکل
با بررسی شکل 3 میتوان گفت واحد کنترل یونیت برفپاککن دارای یک رله و یک واحد الکترونیکی است که برای فعالیتهای زماندار مجموعه برفپاککن مانند حالت تایمر و یا حالت فعالشدن برفپاککن در زمان زدن پمپ شیشهشور استفاده میشود.
مرحله 3: عملکرد مدار در تحلیل مدار پژو
الف: مسیر برق منفی (بدنه) در زمان خاموش بودن مدار و بسته بدن سوئیچ اصلی
سادهترین جا برای شروع بررسی چگونگی عملکرد و روش تحلیل مدار پژو، بررسی مسیر جریان منفی در مدار است باید مشخص شود در هر زمان کدام پایهها باید اتصال منفی داشته باشند. شکل 4 این مسیر را نشان میدهد.
شکل 4- مسیر جریان منفی در زمان خاموش بودن مدار برفپاککن سمند در تحلیل مدار پژو – دید اولیه
همانطور که در مقاله روش تحلیل نقشه الکتریکی خانواده تیبا اشاره شد. در هنگام بررسی مسیر منفی ، باید به کلیدها و موتورهای موجود در مدار توجه خاصی کرد. به عنوان مثال در این نمونه جریان منفی بعد از ورود به موتور برفپاککن با کمک زغال ها به تمامی پایهها غیر از پایه 3 خواهد رسد.
بنابریان اگر با کمک تست لامپ (روش ساخت تست لامپ 12 ولتی)و بدون خارج کردن کانکتور ، در حالت خاموش بودن سوییچ و کلیدها ، پایههای کانکتور موتور برفپاککن بررسی شود . ملاحظه خواهد شد پایه های 1 – 2- 4- 5 همه منفی هستند.
شکل 5- مسیر جریان منفی در زمان خاموش بودن مدار برفپاککن سمند – دید کامل
ب: مسیر برق مثبت با باز کردن سوئیچ
این مدار در حالت بسته بودن (قطع بودن) سوئیچ اصلی دارای جریان برق مثبت (غیر از باتری تا سوئیچ) نیست. شکل 6 مسیر جریان برق مثبت با قراردادن سوئیچ در وضعیت ACC یا IGN را نشان میدهد.
شکل 6- مسیر جریان برق مثبت بعد از قراردادن سوئیچ در وضعیت ACC یا IGN
ج: مسیر جریان برق مثبت در حالت فعالکردن پمپ شیشهشور
ممکن است این مدار در مرحله اول به دلیل عبور از اجزا مختلف پیچیده به نظر برسد؛ اما با کمی دقت میتوان مسیر را متوجه شد. شکل 7 این مسیر را نشان میدهد.
شکل 7- مسیر جریان برق مثبت و منفی در زمان فعالکردن پمپ شیشهشور – بخش اول
همانطور که در شکل 7 مشخص است جریان برق بس از عبور از دسته برفپاککن به موتور پمپ شیشهشور رسیده و آن را فعال میکند. اما همزمان جریان برقی به یونیت برفپاککن نیز ارسال میشود. این جریان برق وظیفه فعالکردن تیغهها در زمان عملکردن پمپ شیشهشور را بر عهده خواهد داشت. مسیر کامل را در شکل 8 مشاهده کنید.
شکل 8- مسیر جریان برق مثبت و منفی در زمان فعالکردن پمپ شیشهشور – کامل
همانطور که مشاهده میشود در ادامه جریان برق وارد پایه 6 یونیت برفپاککن میشود و آن را فعال میکند. با فعالشدن یونیت برفپاککن، رله آن عمل میکند پایه A پلاتین از قبل جریان برق مثبت خود را از فیوز دریافت کرده بود.
با عملکردن پلاتین، پایه A به B متصل شده و جریان مثبت از طریق پایه 2 یونیت برفپاککن خارج شده و به کلید برفپاککن میرود. از طریق پایه 4A وارد شده و باتوجهبه عدم حرکت پلاتین اصلی از طریق پایه 5B خارج شده و به موتور برفپاککن رفته و دور کند آن را فعال میکند.
تا زمانی که جریان برق از طریق خروجی 2B وجود دارد هم پمپ شیشهشور عمل کرده و هم تیغهها کار میکند. بعد از رهاکردن دسته برفپاککن یونیت برفپاککن به مدت 3 (در برخی خودرو ها 5 بار) بهدور کند برقرسانی کرده تا کاملاً شیشه از آب پاک شود.
د: مسیر جریان برق در حالت فعالکردن دور کند و تند
مدار در حالت دور تند یا کند سادهترین حالت برفپاککن است. شکلهای 9 و 10 این موارد را نشان میدهد.
شکل 9- مسیر جریان برق مثبت و منفی در زمان دور کند برفپاککن
شکل 10- مسیر جریان برق مثبت و منفی در زمان دور تند برفپاککن
ه: مسیر جریان برق در حالت فعالکردن تایمر
وضعیت تایمر حالتی است شبیه زمانی که پمپ آبپاش فعال میشود. برای سهولت درک این مدار نیز در دو شکل نشان داده میشود. بخش اول رسیدن جریان برق به تایمر را معرفی میکند. (شکل 11)
شکل 11- مسیر جریان برق مثبت در زمان حالت اتوماتیک – کامل
و: حالت پارک برفپاککن
حالت پارک یا برگشت تیغه برفپاککن زمانی ضروری است که راننده در میانه کورس برفپاککن، کلید (دسته) برفپاککن را خاموش کند. اما تیغه باید به حرت خود ادامه داده تا به پایینترین وضعیت خود برسد. (شکل 12)
شکل 12- مسیر جریان برق مثبت در زمان حالت پارک
همانطور که در شکل 12 مشاهده میشود جریان برق پس از واردشدن به موتور برفپاککن در حالتی که تیغه هر جای غیر از پایینترین حالت خود است از پایه 5 موتور برفپاککن خارج شده و به یونیت برفپاککن وارد میشود. بدون اینکه رله تایمر فعال شود از پلاتین آن عبور میکند و از یونیت خارج شده و سپس به کلید برفپاککن ورودی دور کند میرود در نهایت مسیر دور کند کلید خارج شده و برق مثبت دور کند موتور برفپاککن را تأمین میکند. تا زمانی که مکانیزم پارک موتور برفپاککن مسیر برق مثبت را قطع نکرده باشد مدار در حالت دور کندکار میکند.