خنک‌کن روغن موتور EF7

(Oil Cooler or Oil Module)

استفاده از خنک‌کن روغن یا Oil Cooler که اصطلاحا اویل‌ ماژول (Oil Module)نیز نامیده می‌شود، راهکاری مناسب و پرکاربرد برای افزایش طول عمر روغن موتور می‌باشد. افزایش دمای موتور در موتورهای با راندمان حرارتی بالا یا موتورهای دوگانه‌سوز و به ویژه مجهز به توربوشارژر باعث افزایش دمای روغن موتور می‌شود و این موضوع باعث مشکلات زیر می‌شود:

• کاهش طول عمر روغن موتور
• افزایش بخار روغن موتور و افزایش میزان آلایندگی زیست محیطی موتور
• کم شدن بیش از حد مجاز سطح روغن موتور
• افزایش دمای قطعات داخلی موتور
• آسیب دیدن قطعات موتور به ویژه پیستون که عمدتا توسط روغن خنک می‌شود

از اینرو استفاده از خنک‌کن روغن، راهکاری مناسب برای کاهش مشکلات فوق در بسیاری از موتورهای امروزه و موتور ملی است که در ادامه به بررسی نحوه عملکرد آن پرداخته می‌شود.

محل نصب اویل‌ ماژول موتور ملیEF7 :

شکل 1 محل نصب خنک‌کن روغن موتور EF7 را نشان می‌دهد.

شکل 1-محل نصب خنک‌کن روغن موتور EF7

شکل 2 نحوه قرارگیری اویل‌ ماژول موتور EF7 در مدار خنک‌کاری موتور را نشان می‌دهد.

شکل 2-نحوه قرارگیری اویل‌ماژول یا خنک‌کن روغن در مدار خنک‌کننده موتور EF7

همانگونه که در شکل 2 مشاهده می‌شود، مایع خنک‌کننده‌ای که در بخش‌های مختلف موتور گردش می‌کند، با جذب گرمای بخش‌های مختلف موتور و بعد از باز شدن ترموستات از سمت چپ وارد رادیاتور می‌شود. مایع خنک‌کننده داخل رادیاتور به صورت افقی از سمت چپ به سمت راست جریان می‌یابد و با عبور هوا از بین شبکه‌های رادیاتور، دمای مایع خنک‌کننده به تدریج کاهش می‌یابد و نهایتا در سمت راست رادیاتور مایع خنک وجود خواهد داشت. این مایع خنک‌کننده‌ای که دمای خود را از دست داده است از طریق شیلنگ وارد بخش مرکزی اویل‌ ماژول می‌شود و پس از جذب بخشی از دمای روغن که منجر به خنک شدن روغن می‌شود مجددا وارد موتور می‌گردد تا با گردش در بخش‌های مختلف موتور، قطعات موتور را خنک نگه دارد و از آسیب دیدن قطعات موتور جلوگیری شود.
شکل 3 نمایی دیگر از نحوه قرارگیری اویل‌ ماژول در مدار خنک‌کننده موتور EF7 را نشان می‌دهد.

شکل 3-نمایی دیگر از نحوه قرارگیری اویل‌ماژول یا خنک‌کن روغن در مدار خنک‌کننده موتور EF7

اجزای اویل‌ ماژول :

مطابق شکل 4 اجزای تشکیل دهنده اویل‌ماژول موتور EF7 به شرح ذیل می‌باشد:

شکل 4-اجزای تشکیل دهنده اویل‌ماژول موتور EF7

• هوزینگ اویل‌ماژول

این قطعه در واقع بدنه اصلی اویل‌ ماژول می‌باشد که علاوه بر اینکه حاوی مجاری مختلف عبور مایع خنک‌کننده و روغن موتور می‌باشد، سایر قطعات اویل‌ماژول نیز بر روی آن نصب می‌گردد.

• واترپمپ

این قطعه عامل جریان یافتن مایع خنک‌کننده موتور می‌باشد که توسط تسمه و پولی قدرت مورد نیاز را از میل‌لنگ دریافت کرده و جریان مایع خنک‌کننده را ایجاد می‌کند.

• کولر روغن یا اویل‌کولر

این قطعه از جنس آلومینیوم می‌باشد تا علاوه بر سبکی، ضریب انتقال حرارت بالایی نیز داشته باشد و حاوی دو مسیر جداگانه ولی در مجاورت یکدیگر برای عبور مایع خنک‌کننده و روغن موتور است تا با عبور روغن داغ موتور از کنار مایع خنک‌کننده خنک شده، دمای روغن موتور کاهش یابد.

• فیلتر روغن

فیلتر روغن که وظیفه جذب آلودگی‌ها و ناخالصی‌های موجود در روغن را بر عهده دارد از نوع کارتریجی است و بر روی هوزینگ اویل‌ماژول به همراه درپوش پلیمری آن نصب شده است.

• فشنگی روغن

فشنگی روغن نیز در مسیر روغن تمیز و بعد از فیلتر بر روی هوزینگ اویل‌ماژول نصب شده است تا در صورت کاهش فشار روغن، چراغ هشدار داخل داشبورد را روشن کرده و راننده نسبت به متوقف کردن موتور اقدام کند.

• شیرهای یکطرفه

شیرهای یکطرفه متعددی در بخش‌های مختلف هوزینگ اویل‌ ماژول نصب شده است تا عملیات روغن‌رسانی به بخش‌های مختلف موتور و با کمترین نقص را انجام دهند.

• واشرهای آب‌بندی

در بخش‌های مختلف اویل‌ماژول از کاسه‌نمد و واشرهای آب‌بندی مختلفی استفاده شده است تا عملیات جداسازی مایع خنک‌کننده و روغن موتور به درستی انجام پذیرد ضمن اینکه از نشتی این دو سیال به خارج از مدار خنک‌کننده و مدار روغنکاری موتور پیشگیری شود.

نحوه عملکرد اویل‌ ماژول :

مطابق شکل 5، مایع خنک‌کننده خنک از وسط وارد هوزینگ اویل‌ماژول می‌شود و بخش عمده‌ای از آن از طریق واترپمپ و مجرای بالایی سمت چپ وارد بلوک سیلندر می‌شود تا عملیات خنک‌کاری بخش‌های مختلف موتور خودرو انجام شود.
از طرفی روغن ارسالی از اویل پمپ نیز از بخش پایینی هوزینگ اویل‌ماژول وارد می‌شود و با عبور از مقطع عرضی هوزینگ اویل‌ماژول وارد اویل‌کولر می‌شود و بعد از خنک شدن وارد محفظه فیلتر می‌گردد. این روغن از اطراف وارد کارتریج فیلتر شده و روغن تصفیه شده از مجرای وسط فیلتر و هوزینگ اویل‌ ماژول عبور می‌کند و مطابق شکل 5 از مجرای میانی هوزینگ اویل‌ماژول وارد بلوک سیلندر می‌شود تا روانکاری بخش‌های مختلف موتور را انجام دهد. بخشی از روغن تصفیه نشده محفظه فیلتر که مازاد بر نیاز موتور است پس از عبور از شیر فشارشکن از مجرای بالای سمت راست عبور کرده و به کارتل روغن باز می‌گردد.

شکل5-مجرای عبور روغن و مایع خنک‌کننده از مجاری جلوی اویل‌ماژول

مطابق شکل6 روغن داغ یا گرمی که از اویل‌پمپ وارد هوزینگ اویل‌ماژول می‌شود پس از عبور از سوپاپ یکطرفه، عرض هوزینگ اویل‌ماژول را طی می‌کند و از مجرای بالای سمت چپ وارد اویل کولر می‌شود. روغن پس از عبور از مجاری اویل‌کولر حرارت خود را به مایع خنک‌کننده موتور منتقل می‌کند و روغن خنک از مجرای بالا سمت راست وارد محفظه فیلتر می‌شود تا پس از تصفیه شدن به مدار روغنکاری موتور رسیده و بخش‌های مختلف موتور را روغنکاری کند.

شکل6-مجرای عبور روغن و مایع خنک‌کننده از مجاری پشت اویل‌ماژول

مطابق شکل 7 روغنی که از عرض هوزینگ اویل‌ماژول عبور کرد، از مجرای بالا سمت چپ وارد اویل‌کولر یا خنک‌کن روغن می‌شود و پس از عبور از مجاری داخلی بخشی از حرارت خود را به مایع خنک‌کننده منتقل کرده و سپس از مجرای بالا و سمت راست اویل‌کولر وارد محفظه فیلتر می‌شود تا پس از تصفیه شدن وارد مدار روغنکاری موتور گردد. از طرفی بخشی از مایع خنک‌کننده‌ای که از رادیاتور وارد هوزینگ اویل‌ ماژول می‌شود از مجرای پایین و سمت چپ وارد خنک‌کن روغن می‌شود و پس از عبور از مجاری اویل‌کولر، بخشی از حرارت روغن را جذب کرده و از مجرای پایین و سمت راست وارد واترپمپ شده تا از آنجا به بلوک سیلندر و مدار خنک‌کاری موتور منتقل شود.

شکل7-مجاری روغن و مایع خنک‌کننده اویل‌کولر یا خنک‌کن روغن موتور EF7

عیب‌یابی اویل‌ ماژول :

عمده عیوب اویل‌ ماژول ناشی از نشتی روغن موتور و مایع خنک‌کننده موتور می‌باشد به نحوی که با فرسوده شدن اورینگ‌ها و واشرهای آب‌بندی بیرونی، باعث نشت روغن موتور یا مایع خنک‌کننده به خارج می‌شود و در برخی موارد به دلیل فرسودگی اورینگ‌ها و واشرهای آب‌بندی داخلی باعث ترکیب شدن روغن موتور با مایع خنک‌کننده می‌شود. البته در برخی موارد نیز خوردگی در بخش‌های مختلف اویل‌کولر باعث بروز عیب ترکیب شدن روغن موتور با مایع خنک می‌شود که باید نسبت به تعویض واشرهای آب‌بندی و اویل‌کولر اقدام کرد.