مدار راهنما و فلاشر خانواده سمند و روش عیب‌یابی آن

مدار راهنما و فلاشر در خانواده سمند چگونه کار می‌کند و نحوه عیب‌یابی آن چگونه است؟ بر اساس قرار قبلی مدارهای الکتریکی مختلف خودروهای مختلف به مرور مورد بررسی قرار خواهد گرفت در این مقاله مدار راهنما و فلاشر بررسی خواهد شد در انتهای هر مقاله یک یا چند نمونه از روش عیب‌یابی در آن مدار بررسی خواهد شد. سطح این مقاله برای کسانی که آشنایی اولیه با برق خودرو دارند و با نقشه‌خوانی خودروهای خانواده‌های پژو آشنا هستند مناسب است.

مدار راهنما و فلاشر

مدار راهنما و فلاشر یکی از مدارهای جالب الکتریکی خودرو است و می‌توان از آن به‌عنوان تمرینی برای آشنایی با نحوه نقشه‌خوانی، تشریح مدار و عیب‌یابی استفاده کرد. در این مقاله مدار راهنما و فلاشر سمند ساده تشریح خواهد شد. قبل از تشریح و بررسی مدار به چند نکته باید توجه کرد. مدار راهنما و مدار فلاشر در بخشی از مدار مشترک هستند یکی از مهم‌ترین بخش‌های مربوطه، آن است معمولاً فلاشرها در حالت خاموش بودن موتور نیز باید مورداستفاده قرار گیرند؛ اما راهنما معمولاً در حالت موتور روشن در زمانی که جهت گردش برای خودرو تعیین می‌شود ضروری است. نکته دیگر که اهمیت دارد آن است که برای جلوگیری از تداخل عملکرد راهنماها با فلاشر مدار طوری طراحی می‌شود که در صورت وصل‌شدن مدار فلاشر، مدار راهنما از کار خواهد افتاد.

آموزش صفر تا صد برق خودرو در دانشگاه صنعتی شریف 

مدار راهنما و فلاشر سمند ساده و 405

شکل ۱ مدار این نوع را نشان می‌دهد. این مدار در مدل‌های پایین ۴۰۵ و سمندهای ساده (بدون سخنگو) استفاده می‌شود.

شکل 1- معرفی اجزا مدار راهنما و فلاشر سمند معمولی و پژو 405

مرحله اول: بررسی اتصالات منفی در مدار

شکل 2 مسیر اتصالات بدنه در این مدار را نشان می‌دهد.

شکل 2- مسیر جریان برق منفی در مدار راهنما و فلاشر سمند

همانطور که مشاهده می‌شود چراغ‌های جلو سمت و چپ و راست (2340-2345) منفی مشترک دارند که در نقشه با کد M005 مشخص شده است. منفی چراغ‌های عقب با کدهای M050G و M050D مشخص شده است. این کد بندی این مفهوم را بیان می‌کند که محل وجود اتصال بدنه هر دو چراغ یکی است؛ یعنی در یک محل به بدنه متصل شده است اما D و G نشان می‌دهد که دو سیم مختلف برای این کار وجود دارد.

مرحله دوم: مسیر مثبت قبل از سوئیچ یا کلید فلاشر

در این مرحله مسیر برق مثبت تا کلید و سوئیچ اصلی بررسی خواهد شد. شکل 3 این مسیر را نشان می‌دهد.

شکل 3- مسیر جریان مثبت قبل از سوییچ و کلید فلاشر

جریان برق مثبت بعد از خروج از باتری به جعبه‌فیوز کالسکه‌ای می‌رود از آنجا دو قسمت می‌شود. بخشی از آن از طریق پایه 1 کانکتور 2 پایه خاکستری (2V-GR) و پایه C اینترکانکتور IC20 به پایه 1 کانکتور 2 پایه مشکی (2V-NR) سوییچ اصلی می‌رسد و انجا منتظر می‌مانند تا سوییچ باز شود.

بخشی دیگر از پایه 1 کانکتور 2 پایه مشکی (2V-NR) خارج شده پس از عبور از پایه D اینتر کانکتور IC20 به سمت جعبه فیوز می‌رود و از طریق پایه 2 کانکتور 2 پایه مشکی (2V-NR) به فیوز F12 می‌رسد. سپس از طریقه پایه 3A کانکتور 13 پایه سبز (13V-VE) خارج می‌شود و به سمت کلید فلاشر پایه 4B کانکتور 9 پایه خاکستری (9V-GR) می‌رسد.

مرحله سوم: فعال‌شدن فلاشر

شکل 4 مسیر جریان برق در مرحله فعال شدن فلاشر را نشان می‌دهد.

شکل 4- فعال شدن فلاشر در مدار سمند ساده – پژو 405

هنگامی که کلید فلاشر فعال می‌شود امکان عبور جریان برق از پل‌های داخلی آن فراهم می‌شود. توجه کنید که در این حالت همه چهار پل این کلید به‌صورت هم زمان حرکت خواهد کرد.
جریان برق از طریق پایه 4B کانکتور 9 پایه خاکستری (9V-GR) وارد می‌شود پس از عبور از پل (اولین پل سمت چپ) از طریق پایه 5B کانکتور 9 پایه خاکستری خارج می‌شود و به پایه 2 کانکتور 5 پایه خاکستری (5V-GR) اتومات فلاشر می‌رود.
اتومات فلاشر در واقع یک تایمر است که نیاز به یک برق مثبت و منفی دارد تا از پایه سیگنال ان به صورت متناوب زمانی، برق خارج شود. همانطور که در شکل نیز مشاهده می‌شود، اتومات فلاشر از قبل دارای منفی بوده است. با برق دار شدن پایه 2 این قطعه شرایط برای خروج زمان دارد از پایه 5 فراهم می‌شود. برق خروجی از پایه 5 به سمت کلید فلاشر و دسته راهنما می‌رود. با توجه به غیر فعال بودن دسته راهنما مسیر دسته راهنما متوقف می‌شود.
اما جریانی که به سمت کلید فلاشر بر می‌گردد از طریق پایه 4A مجدداً وارد کلید فلاشر می‌شود و از طریق پل بعد از عبور از لامپ داخلی آن به پایه 3B رفته در نهایت منفی خود را از M020 می‌گیرد. این امر باعث چشمک زن تناوبی لامپ فلاشر می‌شود. علاوه بر ان از طریف دو پل دیگر به پایه‌های 2A و 5A می‌رود. این دو پایه در واقع برای فعال کردن چراغ‌های راهنمای سمت چپ و سمت راست هستند.
به‌عنوان نمونه برق خروجی از پایه 5A به سمت پایه A اینتر کانکتور IC23 به سمت مجموعه چراغ‌های سمت راننده (چپ) می‌رود و برق مثبت هر سه چراغ را تامین می‌کند. علاوه بر ان از طریق پایه 6 کانکتور 18 پایه مشکی (18V-NR) به مجموعه پشت امپر رفته و چراغ نشان دهنده راهنما سمت چپ را فعال می‌کند. همچین اتفاق در مورد مسیر چراغ‌های سمت راست نیز با پایه 2A کانکتور کلید فلاشر اتفاق می‌افتد و در نهایت هر 8 لامپ (6 لامپ بدنه و 2 لامپ جلو داشبورد) با هم به صورت چشمک زن روشن و خاموش خواهند شد.

مرحله چهارم: عملکرد مدار راهنما

در این جا مسیر فعال شده چراغ‌های راهنما سمت چپ به‌عنوان نمونه در شکل 5 نشان داده شده است.

شکل 5 – نحوه عبور جریان و فعال شدن راهنمای سمت چپ

جریان برق از ورود به سوئیچ اصلی از طریق پایه 1 کانکتور 2 پایه خاکستری سوییچ (2V-GR) به سمت جعبه فیوز می‌رود پس از عبور از فیوزF30 به سمت کلید فلاشر هدایت می‌شود. از طریق پایه 2B کانکتور 9 پایه خاکستری (2V-GR) وارد کلید فلاشر می‌شود اگر کلید فلاشر در وضعیت خاموش باشد می‌تواند از طریق پایه 5B همان کانکتور خارج شده و به سمت اتومات فلاشر برود. همانطور که در شکل نیز مشاهده می‌شود، اتومات فلاشر از قبل دارای منفی بوده است.
با برق دار شدن پایه 2 این قطعه شرایط برای خروج زمان دارد از پایه 5 فراهم می‌شود. برق خروجی از پایه 5 به سمت کلید فلاشر و دسته راهنما می‌رود. با توجه به غیر فعال بودن کلید فلاشر مسیر از سمت فلاشر متوقف می‌شود. جریان برق از طریق پایه 5A کانکتور 9 پایه مشکی (9V-NR)وارد دسته راهنما شده و اگر دسته راهنما را در وضعیت راهنما سمت چپ قرار دهیم، از پایه 4A خارج می‌شود. پس از عبور از اینرکانکتور IC20 (پایه C) هم به سمت مجموعه پشت امپر (پایه 6 کانکتور 8 پایه مشکی) و هم به سمت تمامی چراغ‌های راهنمای سمت چپ می‌رود. با تامین برق مثبت و وجود اتصال منفی در این لامپ‌ها تمامی لامپ‌های مربوط به راهنمای سمت چپ روشن خواهد شد.

مطالعه موردی

به‌عنوان مطالعه موردی یک نمونه عیب و دلایل احتمالی و روش عیب‌یابی آنها مورد بررسی قرار می‌گیرد.
خودرو با مشکل فعال‌نشدن راهنمای سمت چپ مراجعه می‌کند. تعمیرکار فلاشر را فعال کرده و مشاهده می‌کند همه چراغ‌ها به‌صورت صحیح عمل می‌کند. شکل 6 عیوب احتمالی را نشان می‌دهد

شکل 6- عیوب احتمالی

همانطور که شکل 6 هم نشان می‌دهد معایب این حالت بسیار محدود هستند. قطعاً چراغ‌های سمت چپ، بدنه، کانکتورهای مربوطه، فیوزها، کلید فلاشر و سیم کشی‌های آنها همه سالم هستند عیوب احتمالی عبارتند از:

• سیم‌کشی تغذیه دسته‌راهنما
• کانکتور دسته‌راهنما
• پلاتین داخلی دسته‌راهنما
• سیم‌کشی خروجی دسته‌راهنما

بقیه اجزا مدار باحالت فلاشر مشترک است؛ بنابراین احتمال خرابی آنها وجود ندارد. در مرحله بعدی تعمیرکار راهنمای سمت راست را فعال می‌کند اگر راهنما عمل کرد؛ بنابراین احتمال خرابی سیم‌کشی تغذیه دسته‌راهنما نیز منتفی خواهد بود. اگر راهنمای سمت راست عمل نکرد احتمال خرابی سیم تغذیه و کانکتوردسته‌راهنما بیشتر خواهد بود.
در مرحله بعدی تعمیرکار می‌تواند سلامت کلید دسته‌راهنما را با استفاده از مولتی‌متر و وضعیت تست اتصال یا همان بیزر آزمایش کند. با این آزمایش سلامت کلید نیز مشخص خواهد شد. برای تست سیم خروجی سمت چپ دسته راهنما باید با استفاده از حالت بیزر اتصال بین گره تا کانکتور دسته راهنما مورد بررسی قرار گیرد.

آنچه در این مقاله آمد بررسی مدار راهنما و فلاشر سمند ساده و پژو 405 و یک نمونه روش عیب‌یابی آن بود. در دوره برق خودروهای داخلی مجموعه آموزشی ایمگ بررسی مدارها به‌صورت عملی روی خودرو انجام می‌شود

نویسنده:مهندس بهروز خطیبی