كلاچ
كلاچ در واقع كليد قطع و وصل قدرت است كه وظيفه قطع و وصل قدرت بين موتور و جعبه دنده را انجام میدهد. كلاچ درگيربكسهای دستی به صورت اصطكاكی و در گيربكسهای اتوماتيك به صورت هيدروليكي عمل میكند.
شكل 1 مجموعه کلاچ در حالت درگیری را نشان میدهد.
1-پدال کلاچ 2-سیم کلاچ 3-دوشاخه کلاچ 4-بلبرینگ کلاچ 5-شاخکهای دیسک کلاچ 6-فنر دیسک کلاچ 7-دیسک کلاچ 8-صفحه کلاچ 9-فلایویل 10-محور ورودی گیربکس 11-گیربکس 12-موتور
شكل 1-مجموعه كلاچ حین درگیری
همانگونه كه ملاحظه ميگردد، فلايويل به ميل لنگ متصل است و از طرفي پوستة ديسك كلاچ نيز با پيچ به فلايويل وصل ميشود، بنابراين با دوران فلايويل پوسته ديسك كلاچ و ديسك كلاچ نيز دوران میكنند. لازم به ذکر است که ديسك كلاچ علاوه بر دوران با پوسته دیسک کلاچ و فلایویل، قابليت انجام حركت محوری در حد چند میلیمتر نيز دارا است.
صفحه كلاچ بين ديسك كلاچ و فلايويل قرار گرفته است و فنرهاي مارپيچ يا برگی اين سه عضو را به يكديگر فشرده میکند. بنابراين به دليل نيروی اصطكاك بين ديسك كلاچ و صفحه كلاچ و همچنين نيروی اصطكاك بين فلايويل و صفحه كلاچ، قدرت از فلايويل و ديسك كلاچ به صفحه كلاچ منتقل شده و صفحه كلاچ نيز كه به محور ورودی گيربكس وصل است، قدرت را به محور ورودی گيربكس منتقل میکند.
شكل 2 مجموعه كلاچ را در حالت قطع بودن يا حالتی كه راننده پدال كلاچ را فشار میدهد، نشان میدهد.
شكل 2-مجموعه كلاچ در حالت وصل بودن
چنانچه مطابق شكل 2 راننده پدال كلاچ را فشار دهد، بلبرينگ كلاچ به سمت موتور حركت كرده و بنابراين شاخکهای دیسک كلاچ (5)، حركت الاكلنگي انجام داده و باعث میشود ديسك كلاچ به سمت عقب (به سمت گيربكس) حركت کند و این موضوع باعث میشود که نيروی محوری بر روی صفحه كلاچ حذف شده و نيروی اصطكاك بين صفحه كلاچ با ديسك و فلايويل صفر شود و در اين صورت فلايويل و ديسك دوران میکنند، ولی قدرت به صفحه كلاچ و مجموعههای پس از کلاچ (جعبه دنده تا چرخ ها) منتقل نمیشود.
شکل3 اجزای مجموعه کلاچ را نشان میدهد.
1-صفحهکلاچ 2-بلبرینگ کلاچ 3-دیسک کلاچ
شکل 3-اجزای مجموعه کلاچ