گیربکس دوکلاچه یا DCT
به دلیل گران‌قیمت بودن گیربکس‌های اتوماتیک(AT)، گیربکس دوکلاچه راهکاری است که می‌توان با بهره‌مندی از ساختار گیربکس دستی با هزینه تمام شده ارزان‌تر از گیربکس‌های AT، به نوعی گیربکس اتوماتیک دست یافت. شکل 1 نوعی از گیربکس DCT با 7 دنده جلو و یک دنده عقب را نشان می‌دهد.
1-کلاچ اول 2-کلاچ دوم 3-محور ورودی اول 4-محور ورودی دوم 5-دنده چهار 6-دنده شش 7-دنده دو 8-دنده عقب 9-دنده یک 10-دنده سه 11-دنده هفت 12-دنده پنج
شکل 1- گیربکس هفت سرعته DCT
در این نوع گیربکس دنده‌های فرد شامل یک، سه، پنچ و هفت بر روی محور ورودی دوم نصب شده‌اند در حالیکه دنده‌های زوج دو، چهار و شش بر روی محور اول استقرار یافته‌اند. با قرار گرفتن دسته‌نده در حالت D، دنده یک درگیر شده و کلاچ مرتبط با محور دنده‌های فرد نیز درگیر می‌شود و شروع حرکت انجام می‌شود. در حین حرکت با دنده اول، دنده دوم به محور ورودی دنده‌های زوج درگیر می‌شود در حالیکه کلاچ محور دنده‌های زوج درگیر نشده است. زمانی که شرایط تعویض دنده یک به دو مهیا شود، کلاچ محور دنده‌های فرد آزاد و کلاچ محور دنده‌های زوج درگیر می‌شود و گیربکس در دنده دو قرار می‌گیرد. در هنگام حرکت با دنده دو، دنده سه با محور دنده‌های فرد درگیر می‌شود در حالیکه کلاچ مرتبط با محور دنده‌های فرد در وضعیت خلاص است. هنگامی که شرایط تعویض دنده دو به سه مهیا شود، کلاچ محور دنده‌های زوج خلاص شده و کلاچ محور دنده‌های فرد درگیر می‌شود و دنده سوم ایجاد می‌شود. به همین ترتیب دنده‌های بعدی نیز به ترتیب با افزایش سرعت خودرو محقق می‌شود.
مزایای عمده گیربکس DCT به شرح زیر است:
- به دلیل استفاده از چرخ‌دنده‌های معمولی، هزینه ساخت آن کمتر است.
- با توجه به اینکه هنگام حرکت خودرو در هر دنده، دنده بعدی یا قبلی نیز قبل از درگیری کلاچ درگیر شده است، لذا زمان تعویض دنده کاهش می‌یابد و عملیات تعویض دنده از چابکی مناسبی برخوردار است.
- به دلیل عدم استفاده از تورک‌کانورتور یا مبدل گشتاور، هنگام شتابگیری هیچ لغزشی ایجاد نمی‌شود و بنابراین شتابگیری خودروهای مجهز به گیربکس DCT از خودروهای مجهز به گیربکس AT بیشتر است.
شکل 2 نوعی از گیربکس DCT را نشان می‌دهد.
1-مجموعه کلاچ‌ها 2-محور ورودی 3-محور خروجی 4-دیفرانسیل
شکل 2-گیربکس DCT
