علائم خرابی رگولاتور فشار بنزین

و روش عیب‌یابی آن

علائم خرابی رگولاتور فشار بنزین چیست؟ چگونه می‌توان آن را بررسی و عیب‌یابی کرد. در مقاله انواع رگولاتور فشار بنزین ، ساختار، عملکرد و انواع این عضو سیستم سوخت رسانی مطالبی بیان شد. در این مقاله به آثار خرابی این قطعه و روش عیب‌یابی آن پرداخته می‌شود. این مقاله در بخش علایم خرابی قابل‌استفاده برای عموم است و در بخش روش عیب‌یابی بیشتر برای مکانیک‌ها، تکنسین‌ها، دانشجویان و هنرجویان رشته مکانیک خودرو قابل‌استفاده خواهد بود.

دوره آموزش برق خودرو در دانشگاه صنعتی شریف

خرابی‌های رگولاتور فشار بنزین

همانطور که اشاره شد، رگولاتور فشار بنزین، میزان فشار سوخت پشت انژکتور را تنظیم می‌کند. این کار معمولاً با استفاده از یک ساختار دیافراگمی و فنر انجام می‌شود؛ بنابراین این خرابی‌ها می‌تواند پارگی دیافراگم، ضعیف‌شدن فنر یا نشتی بدنه رگولاتور باشد که شکل 1 آنها را نشان می‌دهد.

شکل 1- خرابی‌های احتمالی رگولاتور سوخت

بروز این خرابی‌ها می‌تواند آثار و نشانه‌های متفاوتی داشته باشد که در ادامه بیان خواهد شد.

علائم خرابی رگولاتور فشار بنزین

رگولاتور فشار بنزین، عضو مهمی در سیستم سوخت‌رسانی بنزینی انژکتوری است؛ بنابراین خرابی آن تأثیر زیادی در عملکرد سیستم خواهد داشت. شکل 1 آثار مهم خرابی این قطعه را نشان می‌دهد.

شکل 2- علائم مهم خرابی رگولاتور فشار بنزین

 انواع خرابی رگولاتورفشار بنزین می‌تواند باعث افزایش بیش از حد مجاز فشار پشت انژکتور یا کاهش آن شود، بعلاوه شکستگی در بدنه رگولاتور می‌تواند باعث نشتی خارجی بنزین شود؛ بنابراین آثار معرفی شده عموماً حاصل این افزایش یا کاهش خواهد بود. درصورتی‌که فشار بنزین پشت انژکتور بیش از حد مجاز باشد، مصرف بنزین افزایش پیدا می‌کند و در کنار آن بخشی از بنزین نخواهد سوخت؛ بنابراین موتور شروع به دود کردن خواهد کرد که به‌صورت کلی سبب افزایش میزان آلایندگی در گازهای خروجی خواهد شد. دود بیش از حد دلیل دوده گرفتن شمع می‌شود و علاوه‌برآن احتمال بروز mirfiring در سیلندرها افزایش پیدا می‌کند در نهایت چراغ چک روشن می‌شود. اگر میزان فشار بنزین کم باشد. موتور داغ می‌کند، در هنگام روشن‌شدن موتور درست روشن نمی‌شود. اگر میزان فشار سوخت متغیر باشد دور موتور در حالت درجا نوسانی خواهد بود.

روش عیب‌یابی رگولاتور فشار بنزین

همانطور که در مقاله پیشین تشریح شد این رگولاتور یک ساختار مکانیکی دارد و از یک دیافراگم و فنر و سوپاپ‌های کنترلی تشکیل شده است؛ بنابراین این واحد بررسی‌های الکتریکی مستقیمی ندارد. باتوجه‌به این موارد، روش عیب‌یابی این بخش مطابق شکل 3 خواهد بود.

شکل 3- روش بررسی رگولاتور فشار بنزین

پس از مشاهده علائم خرابی رگولاتور فشار بنزین، به‌عنوان یکی از عیوب احتمالی، باید رگولاتور مورد بررسی قرار گیرد.

بررسی ظاهری

ساده‌ترین روش در بررسی هر عضوی بررسی ظاهری است. اطراف رگولاتور را مورد بررسی قرار دهید. درصورتی‌که آثار نشتی بنزین به خارج مشاهده شود. شکل 4 نمونه مشاهده نشتی در اطراف رگولاتور را نشان می‌دهد.

شکل 4- مشاهده نشت اطراف رگولاتور

معمولاً پس از مشاهده نشتی در قدم اول اورینگ‌ها و واشرها باید بررسی شوند. در صورتی لزوم تعویض شوند اگر با تعویض واشرها و اورینگ‌ها مشکل برطرف نشد باید رگولاتور تعویض شود.

رگولاتورهایی که روی ریل سوخت قرار دارند توسط شیلنگ خلایی به مانیفولد هوا متصل شده‌اند. گرفتگی شیلنگ و یا پارگی آن می‌تواند باعث عملکرد نادرست رگولاتور فشار بنزین شود؛ بنابراین لازم است این شیلنگ‌ها از نظر نشتی مورد بررسی قرار گیرند.

شکل 5- بررسی شیلنگ خلایی هوا

می‌توان با ابزار پمپ وکیوم دستی باز شدن و بسته‌شدن مسیر را بررسی کرد البته در این مدل باید حتماً فشارسنجی نیز در مدار ریل سوخت قرار بگیرد.

یکی دیگر از روش‌های بررسی خرابی رگولاتور فشار بنزین، بررسی چکه‌کردن انژکتورها است در این حالت معمولاً ریل سوخت از محل خود خارج می‌شود سپس  سوئیچ را بازکرده و نشتی انژکتورها بعد از گذشت چند دقیقه بررسی شود. البته باید توجه کرد که در صورت مشاهده نشتی از یک انژکتور احتمال خرابی آن انژکتور بیشتر است. اما اگر تمامی انژکتورها با هم چکه کنند احتمال وجود خرابی رگولاتور بنزین بیشتر خواهد بود.

بررسی با فشارسنجی

یکی از بهترین و دقیق‌ترین روش‌ها برای کنترل عملکرد رگولاتور، نصب فشارسنج در مدار سوخت و بررسی فشار آن مدار است. برای این کار به کیت فشارسنج با رنج قابل‌قبول نیاز است.

شکل 6- نوعی کیت فشار سنجی مدار بنزین

باتوجه‌به تنوع مدل‌های کیت کنترل فشار ریل سوخت، حتماً باید به راهنمای کاربری آن کیت مراجعه کرد آنچه در این بخش می‌آید به‌صورت کلی روش بررسی فشار ریل سوخت خواهد بود.
شکل 7 نمونه ای از اتصال گیج فشار یه ریل سوخت را نشان می‌دهد.

1- گیج فشار 2- شیرهای کنترل 3- لوله سوخت (از باک) 4- ریل سوخت
شکل 7- نحوه اتصال گیج فشار به ریل سوخت

همانطور که در شکل نشان‌داده‌شده است معمولاً گیج فشار بین شیلنگ ورودی و ریل سوخت قرار داده می‌شود. سپس در حالت‌های مختلف موتور مانند دور آرام، دور متوسط و دور بالا قرار داده شود و در شرایط مختلف فشار ریل سوخت اندازه‌گیری شود

آزمایش شماره 1

پس از بستن گیج فشار در مدار، سوئیچ باز شود. فشار ریل باید تا حد 3 الی 3.5 بار (bar) باشد. البته برای دقیق‌تر بود ازمایش حتماً به راهتمای تعمیرات سیستم سوخت رسانی موتور مربوطه مراجعه شود. (شکل 8)

شکل 8- فشار مناسب در زمان باز شدن سوییچ بر حسب PSI

اگر فشار در محدوده قابل‌قبول نباشد، ابتدا رگولاتور و سپس مسیر و پمپ‌بنزین باید مورد بررسی قرار بگیرد.

آزمایش شماره 2

در آزمایش دوم باید بررسی سرعت افت فشار در زمان خاموش‌شدن مورد کنترل قرار گیرد؛ بنابراین لازم است سوئیچ اصلی را بست و فرایند افت فشار را بررسی کرد. معمولاً در سیستم‌های مختلف فشار باید تا حدود 5 دقیقه افت نکند و تقریباً ثابت بماند. برخی خودروها برای ثابت نگه داشتن فشار عدد تعیین می‌کنند. برای بررسی حتماً باید به راهنمای تعمیرات آن خودرو مراجعه کرد.

آزمایش شماره 3

در آزمایش سوم بیشتر کیفیت سوخت را می‌توان مورد بررسی قرارداد. روش این آزمایش به این صورت است که موتور را روشن کرده و اجازه می‌دهیم تا موتور گرم شود. ترجیحاً یک‌بار فن روشن و خاموش شود. در این وضعیت موتور را خاموش کرده و عکس‌العمل را در فشار بنزین بررسی می‌کنیم. فشار باید ثابت بماند. اگر مشاهده شد که فشار در حال افزایش است نشانه پایین‌بودن نقطه‌جوش بنزین است. معمولاً این حالت در اثر استفاده بیش از حد افزودنی برای بالابردن درجه اکتان بنزین ممکن است رخ دهد. (شکل 9)

شکل 9- افزایش فشار بیش از حد (حدود 4.2 بار) بعد از گرم شدن و خاموش شدن موتور

آزمایش شماره 4

درصورتی‌که رگولاتور از نوع ارتباط با خلأ مانیفولد است می‌توان آزمایش چهارم را نیز انجام داد. در حالت شتاب گیری، خلأ مانیفولد هوا کاهش پیدا می‌کند. (فشار هوا افزایش پیدا می‌کند) این کاهش خلأ نشانه‌ای برای افزایش فشار سوخت است؛ بنابراین باید فشار بنزین افزایش پیدا کند.

شکل 10- بررسی افزایش فشار ریل سوخت در زمان شتاب گیری در مدل رگولاتوری خلایی

همانطور که در شکل مشاهده می‌شود فشار ممکن است از عدد 3 بار تا حدود 3.5 بار نیز بالا برود. که نشانه عملکرد صحیح رگولاتور است.

آنچه در این مقاله آمد مختصری در مورد عیب‌یابی و علائم خرابی رگولاتور فشار بنزین بود. در دوره آموزشی انژکتور خودروهای داخلی این مباحث به‌صورت عملی توسط اساتید مجرب در کارگاه مکانیک خودرو دانشگاه صنعتی شریف مورد بررسی و آموزشی عملی قرار داده می‌شود.

نویسنده:مهندس بهروز خطیبی