شغل تنظیم‌موتور و ابزارها و تجهیزات تنظیم‌موتور

ابزار، دانش و مهارت، ملزومات اصلی هر شغلی به شمار می‌روند. در این مقاله با ابزارها و تجهیزات شغل تنظیم موتور آشنا خواهید شد.

شغل تنظیم موتور

بازار خدمات خودرو از مشاغل بسیار زیادی تشکیل شده است که برخی از آنها را در شکل 1 ملاحظه می‌کنید.

شکل 1- برخی از مشاغل مهم در بازار خدمات خودرو

شغل تنظیم موتور نیز سال‌ها است از مشاغل آشنا در این بازار است. این شغل به ارائه خدمات سرویس و تنظیم در حوزه موتور می‌پردازد. حجم فعالیت‌های این شغل نسبت به شغل مکانیکی بسیار محدودتر است. اما باتوجه‌به اینکه بخش عظیمی از خرابی‌های رایج در خودرو ها به بخش مولد قدرت و موتور مربوط می‌شود، شغل تنظیم موتور به یکی از مشاغل پر مخاطب بازار خدمات خودرو تبدیل شده است. از دید فعالیت‌های بدنی نیز این شغل نسبت به شغل تعمیر موتور و گیربکس، نیاز به فعالیت‌های بدنی کمتری دارد. به همین دلیل می‌توان در بازه طولانی‌تری در این شغل مشغول ارائه خدمات بود.

موفقیت شغلی

به روش‌های مختلف می‌توان عوامل موفقیت در یک شغل را دسته‌بندی کرد. شکل 2 برخی از مهم‌ترین عوامل رشد و موفقیت شغلی را معرفی می‌کند.

شکل 2- عوامل مهم در موفقیت شغلی

دانش: هر شغلی نیاز به دانش دارد. مهم نیست آن شغل چیست. رشدکردن در هر شغل بدون داشتن دانش مرتبط غیرممکن خواهد بود.

مهارت: این مورد در سایه تجربه، تمرین و تکرار به دست می‌آید. هر چه در شغلی فعالیت بیشتری داشته باشید انجام فعالیت‌ها در آن شغل دقیق‌تر منظم‌تر و بهتر خواهد بود. فقط فراموش نکنید تجربه در کنار دانش و اطلاعات به‌روز است که موفقیت بیشتری به دنبال خواهد داشت.

ابزار: همه مشاغل حتی مشاغلی که در نگاه اول به ابزار نیاز ندارند، اما هنگامی که دقیق‌تر به آن شغل نگاه شود تأثیر استفاده از ابزار و تجهیزات کاملاً ملموس خواهد بود.

اخلاق حرفه‌ای: اخلاق مظاهر فراوانی دارد به‌عنوان‌مثال حتماً بحث مشتری‌مداری در جذب مشتری‌های بیشتر را در مشاغلی که اطرافتان وجود دارد به چشم دیده‌اید. یک تعمیرکار خوش‌رو و خوش‌مشرب درآمد بیشتری از یک تعمیرکار بداخلاق دارد. رعایت انصاف در هنگام فعالیت هم همواره سبب افزایش مشتریان وفادار خواهد بود.

اقتصاد مهندسی: قدیما آن را شم اقتصادی می‌نامیدند. قطعاً رعایت موارد اقتصادی در کنار اخلاق حرفه‌ای از عوامل رشد کسب‌وکار خواهد بود
در مقاله آموزش تنظیم موتور به دانش موردنیاز برای انجام این شغل اشاره شده است مجموعه آموزشی ایمگ با کلاس‌های مهارتی شما را در این راه همراهی خواهد کرد. در این مقاله ابزارها و تجهیزات شغل تنظیم موتور را بررسی می‌کنیم و در مقاله‌های مجزا، مطالبی در مورد اقتصاد مهندسی و اخلاق حرفه‌ای آورده خواهد شد.

ابزارها و تجهیزات تنظیم‌موتور

همانطور که اشاره شد حجم کار شغل تنظیم موتور نسبت به شغل مکانیکی کم است و به همان میزان به ابزار و تجهیزات کمتری نیاز دارد. شکل 3 مهم‌ترین ابزار مورداستفاده را معرفی می‌کند.

شکل 3- ابزار و تجهیزات شغل تنظیم موتور

جعبه‌ابزار مکانیکی

مجموعه‌ای آچارها، پیچ‌گوشتی‌ها، انبرها (انبردست، انبر قفلی، دم‌باریک و…) جزء ابزار ضروری برای هر تعمیرگاهی است.

شکل 4- نمونه ست جعبه‌ابزار مکانیکی

مجموعه ابزار به‌صورت ست و مجزا قابل‌تهیه است. برندهای مختلفی برای این ابزار وجود دارد. توجه کنید درصورتی‌که تمایل دارید جعبه‌ابزار را به‌صورت ست کامل تهیه کنید. حتماً به برند ابزار و تعداد قطعاتی که پرکاربرد است توجه کنید. معمولاً در بسیاری از ست‌های آماده تعدادی ابزار جود دارد که کاربرد بسیار کمی دارند. تهیه ابزار به‌صورت تک‌به‌تک دیر این مشکل را نخواهد داشت.

مولتی‌متر

یکی از وسایل بسیار مهم برای بررسی‌های برقی موتور مولتی‌متر است. بررسی ولتاژ تغذیه، بررسی مقاومت انژکتور، کویل، وایر، سنسورها و…. از مواردی است که با استفاده از مولتی‌متر قابل‌بررسی است. (شکل 5)

شکل 5- دو نمونه مولتی‌متر اتو رنج

پیشنهاد می‌شود از مولتی‌متر اتو رنج برای اندازه‌گیری‌ها در تنظیم‌موتور استفاده شود.

تست لامپ

یکی از کاربردی‌ترین ابزار در بررسی الکتریکی مدارها تست لامپ است. معمولاً تست لامپ‌ها در سه مدل در بازار وجود دارند. تست لامپ‌های ساده، تست لامپ‌های مثبت و منفی و تست لامپ‌های هوشمند.

شکل 6- انواع تست لامپ 12 ولتی

هر سه مدل تست لامپ برای شغل تنظیم موتور قابل‌استفاده است البته تست لامپ مثبت و منفی برای بررسی سیگنال‌ها سیستم انژکتوری قابلیت بیشتری دارد. می‌توانید به مقاله تست لامپ 12 ولتی مراجعه کنید.

دیاگ

شاید بتوان گفت مهم‌ترین ابزار و تجهیزات برای شغل تنظیم موتور حتماً به یک دستگاه دیاگ مولتی برند نیاز است. (شکل 7)

شکل 7- چند نمونه دیاگ مولتی برند ایرانی

این دستگاه دیاگ باید قابلیت بررسی سیستم‌های موتور خودروهای مختلف را داشته باشد. حتماً دیاگی را انتخاب کنید که نرم‌افزار کامل‌تر و بروز تری داشته باشد بعلاوه پشتیبانی قابل اطمینانی داشته باشد. برای اطلاعات بیشتر در مورد دیاگ به مقاله دیاگ و انواع آن مراجعه کنید. خواندن خطا، خطا تست عملگر و خواندن پارامترها می‌تواند اطلاعات بسیار مهمی از عملکرد موتور در اختیار ما قرار دهد.

درصورتی‌که در محلی قرار دارید که خودروهای خارجی زیادی به شما مراجعه می‌کنند، دیاگ لانچ خارجی گزینه معقولی برای استفاده است

دستگاه انژکتورشور

یکی از فعالیت‌هایی که در شغل تنظیم موتور بسیار رایج است. بررسی و سرویس انژکتور است. ابزار مخصوص برای سرویس انژکتورها، تحت عنوان کلی انژکتورشور شناخته می‌شود. (شکل 8)

شکل 8- نمونه انژکتورشور

دقت کنید سرویس و شستشوی انژکتور به شیوه‌های مختلف انجام می‌شود که متداول‌ترین آنها روش استفاده از مایع مخصوص انژکتورشور و یا روش اولتراسونیک است. تقریباً بیشتر دستگاه‌های موجود در بازار هر دو روش را انجام می‌دهند. برخی از دستگاه‌ها قابلیت بررسی و شستشو مجاری انژکتور به‌صورت مجزا و روی موتور را دارند.

تستر باتری

عملکرد باتری در کارکرد سنسورها و عملگرهای موتور بسیار مؤثر است؛ بنابراین بررسی باتری (و دینام) می‌تواند در یافتن مشکل بسیار مؤثر باشد. تستر باتری یکی دیگر از ابزارها و تجهیزات ضروری برای شغل تنظیم‌موتور است. (شکل 9)

شکل 9- دو نمونه تستر باتری

تسترهای هوشمند دقیق‌تر هستند و به باتری کمتر فشار وارد می‌کنند. انواع تسترهای باتری ایرانی و خارجی در بازار وجود دارند و معمولاً کیفیت قابل‌قبولی دارند.

کمپرس‌سنج

یکی از معروف‌ترین ابزار و تجهیزات شغل تنظیم‌موتور، ابزار بررسی فشار کمپرس سیلندر است. برای این کار به ابزار کمپرس سنج نیاز است (شکل 10)

شکل 10- نوعی ست کمپرس سنج

برای آشنایی با کار کمپرس‌سنج در عیب یابی می‌توانی به مقاله کمپرس سنجی موتور مراجعه کنید.

گیج فشار ریل سوخت

افزایش یا کاهش فشار ریل سوخت می‌تواند تأثیر زیاد در عملکرد موتور داشته باشد؛ بنابراین ضروری است فشار بررسی شود. (شکل 11)

شکل 11- کیت فشارسنجی ریل سوخت

عملکرد رگولاتور و لوله‌ها و پمپ‌بنزین و فیلر سوخت را می‌توان توسط کیت فشارسنجی کنترل کرد.

دستگاه چهار گاز (پنج گاز)

یکی دیگر از ابزارها و تجهیزات شغل تنظیم موتور دستگاه چهار گاز است. در نگاه اول برای شروع کار شاید استفاده از این ابزار خیلی ضروری به نظر نرسد؛ اما پس از توسعه و افزایش مشتری‌ها می‌توان به استفاده از آن نیز فکر کرد. (شکل 12)

شکل 12 -نمونه دستگاه آنالیز گازهای خروجی موتور

باتوجه‌به قیمت بالا این دستگاه شاید برای آغاز کار خرید آن مقرون‌به‌صرفه نباشد؛ اما همانطور که اشاره شد در فرایند عیب‌یابی موتور بسیار مؤثر است.

ابزار مخصوص

هر خودرو برای باز کردن برخی قطعات دارای ابزار مخصوص است. باتوجه‌به منطقه‌ای که تنظیم‌موتور در آنجا انجام می‌شود بهتر است خودروهای متداول بررسی و ابزارهای مخصوص مربوطه تهیه شود.

گوشی مکانیکی

صداها یکی از نشانه‌های خرابی هستند؛ بنابراین ابزاری که این صداها را بررسی می‌کند می‌تواند در روند عیب‌یاب موتور مؤثر باشد. گوشی مکانیکی یا استاتسکوپ این مورد را کنترل می‌کند.

شکل 13- نمونه گوشی مکانیکی

تا اینجا مهم‌ترین ابزارها و تجهیزاتی که برای شغل تنظیم موتور، کاربرد بیشتری دارند معرفی شدند. فراموش نکنید که ابزار مناسب و تجربه استفاده از آنها همواره سرعت عمل شما را در تعمیرات افزایش می‌دهد.

نویسنده:مهندس بهروز خطیبی