طول عمر کاسه‌نمد

طول عمر کاسه نمد به عوامل مختلفی بستگی دارد. از آنجایی که طول عمر دستگاه نیز بستگی مستقیم به عدم نشتی روغن دارد لذا انجام اقدامات پیشگیرانه به منظور ارتقای طول عمر کاسه نمد امری الزامی در صنایع مختلف محسوب می‌شود.
پیش از مطالعه این مقاله، برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد کاسه‌نمد مقاله “صفر تا صد کاسه نمد ” و اطلاعات در مورد روش نصب کاسه‌نمد مقاله “نحوه صحیح نصب کاسه نمد” را بررسی کنید.
عوامل زیر به صورت مستقیم نقش موثری در طول عمر کاسه نمد ایفا می‌کنند:

• دمای سطح تماس محور و کاسه‌نمد
• میزان ورود آلودگی، گرد و غبار، خاک و غیره به محل تماس از سمت بیرون ماشین
• میزان ورود آلودگی به محل تماس از سمت داخل ماشین
• مقدار نیروی شعاعی اعمالی به لبه کاسه‌نمد
• مقدار سرعت دورانی محور
• نحوه و کیفیت روغنکاری لبه کاسه‌نمد
• سازگاری جنس کاسه‌نمد با شرایط کاری
• مقدار کیفیت صافی سطح محور
• میزان بیضی شدن یا تغییر شکل سطح مقطع محور
• میزان خارج از مرکز بودن محور
• میزان تاب محور
• مقدار لقی شعاعی محور
• مقدار عدم همراستایی مرکز محور با مرکز کاسه‌نمد
• نحوه نصب کاسه‌نمد
• نحوه حمل، نگهداری و انبارش

شکل 1 برخی عیوب ایجاد شده در لبه آب‌بندی کاسه‌نمد که باعث بروز نشتی شده و کاهش طول عمر دستگاه یا ماشین را در پی خواهد داشت نشان می‌دهد.

1-تغییر شکل دائمی 2-پوسته شدن 3-بریدگی 4-لکه‌دار شدن
شکل1-بروز برخی عیوب در لبه آب‌بندی کاسه‌نمد

با افزایش بیش از حد دمای محل تماس لبه کاسه‌نمد با محور، طول عمر کاسه نمد به شدت کاهش می‌یابد. شکل 2 تاثیر دمای محل تماس لبه کاسه‌نمد و محور را با توجه به جنس لبه آب‌بندی کاسه‌نمد و نوع روغن برخی کاسه‌نمدهای تولیدی شرکت NOK را نشان می‌دهد.

شکل 2-تاثیر دمای سطح تماس کاسه‌نمد و محور بر طول عمر آن

همانگونه که ملاحظه می‌شود با افزایش دمای سطح تماس، طول عمر کاسه‌نمد به شدت کاهش می‌یابد و این موضوع بیانگر این موضوع است که هنگام نصب و بهره‌برداری کاسه‌نمد باید به مسئله خنک‌کاری آن و همچنین پیشگیری از افزایش بی رویه دمای سطح تماس توجه کرد. یکی از مواردی که باعث افزایش دمای سطح تماس و کاهش طول عمر کاسه نمد می‌شود فشار هوا یا روغن داخل دستگاه یا ماشین است.
شکل 3 نیز دمای قابل تحمل کاسه‌نمدهای مختلف شرکت SKF را نشان می‌دهد.

شکل3-دمای قابل تحمل کاسه‌نمدهای مختلف SKF

شکل 4 تاثیر افزایش فشار داخل دستگاه بر طول عمر کاسه نمد را نشان می‌دهد.

شکل 4-تاثیر فشار داخل دستگاه یا ماشین بر طول عمر کاسه نمد

از طرفی میزان مقاومت جنس کاسه‌نمد به سایش نیز عامل بسیار مهمی در طول عمر کاسه نمد است که در مرحله انتخاب کاسه‌نمد با توجه به شرایط کاری باید به طول عمر آن توجه کافی داشت. شکل 5 میزان مقاومت جنس‌های مختلف کاسه‌نمد در مقابل سایش با شرایط روانکاری مناسب را نشان می‌دهد.

شکل 5-میزان مقاومت کاسه‌نمدهای SKF به سایش

همانگونه که ملاحظه می‌شود بیشترین مقاومت به سایش مربوط به کاسه‌نمد با جنس PTFE و کمترین مقاومت به سایش مربوط به کاسه‌نمد از جنس ACM است.
یکی از مواردی که تاثیر مستقیم و قابل توجهی در طول عمر کاسه نمد دارد شرایط انبار کردن کاسه‌نمد، نگهداری و حمل و نقل آن می‌باشد که برخی از نکات مهم آن در ادامه ذکر می‌گردد.

شرایط انبارش و نگهداری کاسه‌نمد:

برای پیشگیری از آسیب دیدن کاسه‌نمد و افزایش طول عمر کاسه نمد موارد زیر را رعایت کنید:
1- درصورتیکه قصد نصب کاسه‌نمد ندارید، آن را از بسته‌بندی خود خارج نکنید تا از آسیب دیدن آن جلوگیری شود.
2- از آنجایی که امواج ماورای بنفش قادر به تخریب لاستیک هستند لذا از نگهداشت طولانی کاسه‌نمد در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنید.
3- از نگهداری کاسه‌نمد در محیط با رطوبت زیاد خودداری کنید تا از زنگ زدن فنر و طوقه فلزی کاسه‌نمد جلوگیری شود.
4- کاسه‌نمد را در نزدیکی منبع تولید حرارت مانند بخاری قرار ندهید تا از تغییر شکل آن پیشگیری شود.
5- از آویزان کردن کاسه‌نمد با سیم، نخ و غیره خودداری کنید تا از آسیب دیدن لبه آن پیشگیری شود.
6- بعد از باز کردن بسته‌بندی کاسه‌نمد، به نحوی آن را نگهداری کنید که در معرض رطوبت، گرد و خاک و آلودگی نباشد.
7- هنگام حمل و جابجایی از اعمال نیروی زیاد یا ضربه به کاسه‌نمد خودداری کنید تا از تغییر شکل آن پیشگیری شود.
8- به منظور پیشگیری از تغییر شکل کاسه‌نمد، مطابق شکل 6 آنها را قاب محکم و مشبک نگهداری کنید.

1-قاب نگهداری کاسه‌نمد 2-کاسه‌نمد
شکل 6-نگهداری مناسب کاسه‌نمد در قاب محکم و مشبک

9- برای پیشگیری از آسیب دیدن بخشی از محور که کاسه‌نمد بر روی آن قرار می‌گیرد، توصیه می‌شود که مطابق شکل 7 هنگام حمل و انبارش ماشین یا دستگاه، محور آن را با استفاده از پوشش پلاستیکی بپوشانید تا از ایجاد خراش، آسیب دیدگی و زنگ زدگی بخش‌های حساس محور پیشگیری شود. در صورت بروز خراش، آسیب دیدگی و زنگ‌زدگی روی سطح بیرونی محور، هنگام نصب کاسه‌نمد، لبه آب‌بندی دچار تخریب شده و باعث کاهش جدی طول عمر کاسه نمد می‌شود.

1-روکش پلاستیکی 2-محور
شکل 7-مراقبت از محور در مقابل زنگ زدن و آسیب‌دیدگی

10-درصورتیکه شرایط انبارش کاسه‌نمد مناسب باشد، جدول 1 حداکثر زمانی که می‌توان کاسه‌نمد را در انبار قرار داد بدون آنکه دچار زوال و فرسودگی شود را نشان می‌‌دهد.

جدول 1-حداکثر زمان انبارش کاسه‌نمد در صورت مناسب بودن شرایط انبار

11-کاسه‌نمد را در دمای 15 تا 25 درجه سانتیگراد و در محیطی با رطوبت بین 40 تا 70 درصد، به دور از اشعه ماوراء بنفش، اوزون و دود نگهداری کنید.
12-از آنجایی که لبه آب‌بندی کاسه‌نمد ضخامتی حدود 0/2 میلیمتر دارد، لمس کردن آن با دست نیز سبب تغییر شکل دائمی و تخریب آن می‌شود. لذا از لمس کردن آن با دست خودداری کنید تا از تغییر شکل در لبه آن پیشگیری شود و دچار نشتی نشود.
13-از تماس کاسه‌نمد با فلزهای خاص به ویژه مس و منگنز خودداری کنید. تماس این فلزات با محصولات الاستومری سبب زوال آنها می‌شود. بدین منظور در مجاورت این فلزات، کاسه نمد را داخل کاغذ یا لایه پلی‌اتیلنی نگهداری کنید.
14-برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه انبارش کاسه‌نمدها می‌توانید به استانداردهای ISO 2230 یا DIN 7716 مراجعه کنید.