مالتی پلکس پژو 206 ایرانی

معرفی شبکه مالتی پلکس پژو 206 – ایرانی

باتوجه‌به اهمیت وجود شبکه در مجموعه تجهیزات الکتریکی که در مقاله معرفی مفهوم مالتی پلکس در خودرو به آن اشاره شد. خودروسازهای داخلی شروع به برنامه‌ریزی برای استفاده از مزایای استفاده از این شبکه در خودروهای تولید داخل کردند. در این مقاله شبکه مالتی پلکس ایرانی جایگزین روی خودرو پژو 206 را معرفی خواهد کرد.

پروژه مالتی پلکس ایرانی در ایران‌خودرو

در سال 1389 برنامه‌ریزی و طراحی تغییرات روی شبکه 206 در شرکت ایران‌خودرو شروع شد که در سال 1390 و 1391 منجر به ارائه اولین نسل از مالتی پلکس پژو 206 شد. این طرح که در واقع اولین طرح لوکالیزه (محلی‌سازی) یا ایرانیزه سیستم مالتی پلکس خودرو بود با نام فاز صفر و پس از مدتی با نام فاز یک‌ روی خودروهای 206 نصب و ارائه شد. شکل 1 این دسته‌بندی را نشان می‌دهد.

شکل 1- انواع شبکه‌های مالتی پلکس پژو 206 نصب شده روی آن

همانطور که در شکل 1 نیز مشاهده از بین سه مدل مالتی پلکس پژو 206، دو نوع آن ایرانی است.

مالتی پلکس پژو 206 فاز صفر – ماکس (Mux)

پروژه فاز صفر که در بازار به نام ماکس (MUX) نیز شناخته می‌شود. نسل اول مالتی پلکس ایرانی است. این نسل با تغییرات جزئی روی پژو 206، و رانا فاز صفر قابل‌مشاهده است. تعداد یونیت‌های شبکه یا همان نودها در این ساختار، 4+1 عدد است. شکل 2 انواع پروتکل‌های مورداستفاده در 206 فاز صفر را نشان می‌دهد.

شکل 2- پروتکل‌های مورداستفاده در 206 ماکس

همانطور که مشاهده می‌شود پروتکل مورداستفاده در این مدل کن سرعت پایین (Low speed CAN) و کن سرعت بالا (High speed CAN) است.بین نودهای داخلی از شبکه CAN -LS استفاده شده است. این مدل برای ارتباط با دستگاه عیب‌یاب از شبکه CAN-HS بهره‌مند است . شکل سینوپتیک 3 سینوپتیک این مدل را نشان می‌دهد.

شکل 3- سینوپتیک مالتی پلکس پژو 206 فاز صفر

در شکل 2 نشان‌داده‌شده است که نودهای (Nodes) FN یعنی نود جلو (Front Node )و CCN یا همان نود کنترل مرکزی (Central Control Node) و Imo یا واحد ایموبلایزر (Immunizer node) به‌صورت مستقیم با یکدیگر و با کانکتور OBDII از طریق پروتکل CAN High Speed به هم متصل شده‌اند واحد ICN یا نود پشت آمپر (Instrument Control Node) و نود CCN و نود FN نیز از طریق شبکه CAN Low speed شبکه متصل شده است.

توجه: در برخی از نقشه‌ها یا جزوات آموزشی ارتباط با دستگاه دیاگ جز شبکه در نظر گرفته نمی‌شود؛ بنابراین به‌صورت بسیار ساده فقط ICN ، FN و CCN معرفی می‌شوند و ‌پروتکل CAN-HS واحدهای Diag و Imo تحت پوشش شبکه معرفی نمی‌شوند که باتوجه‌به نقشه‌های موجود بهتر است همانطور که در این بخش بیان شد تعداد نودها 4+1 مشخص شود که آن عدد 1 نمایشگر ارتباط با کانکتور OBD II است که در صورت اتصال دستگاه عیب‌یاب به خودرو می‌توان آن را نیز یک نود در شبکه در نظر گرفت. شکل 4 نقشه شماتیک ارتباط با دستگاه عیب را در نوع ماکس نشان می‌دهد.

نقشه شماتیک ارتباط با دستگاه عیب‌یاب در 206 فاز صفر 1- CAN-HS ‌ 2- CAN-LS

شکل 4- نقشه شماتیک ارتباط با دستگاه عیب‌یاب در 206 فاز صفر

برای اینکه ارتباط داخلی بین نودها قابل‌ درک‌تر شود. یکی از نقشه‌های شماتیک 206 فاز صفر که هر سه نود در آن قرار دارند انتخاب شده است. تا نحوه ارتباط واقعی نودها نیز مشخص شود. شکل 5 نقشه شماتیک سیستم شارژ و استارت را نشان می‌دهد.

شکل 5- شماتیک سیستم شارژ و استارت و شبکه مالتی پلکس پژو 206 MUX

تصویر نودهای این شبکه در شکل 6 ملاحظه می‌شود.

شکل 6- تصویر اجزا اصلی شبکه 206 فاز صفر

نکته: این مدل شبکه به دلیل مشکلاتی مدت‌زمان زیادی مورداستفاده قرار نگرفت. بعد از آن فاز اول مورداستفاده قرار گرفت.

مالتی پلکس پژو 206 فاز 1- اکو ماکس (ECO MUX)

همانطور در تیتر مشخص است، تغییرات بعدی در سیم‌کشی مالتی پلکس پژو 206 ایرانیزه فاز 1 است که در بازار به طرح ECO MUX نیز شناخته می‌شود. این مدل 206 – رانا – سمند – سورن و پژو پارس قابل‌مشاهده است. این طرح توسط شرکت کروز طراحی شده است و تعداد نودها در آن نسبت به فاز صفر افزایش‌یافته است.
پروتکل‌های مورداستفاده در شبکه اکو ماکس نیز مانند نوع ماکس از نوع CAN-LS ‌ و CAN-HS است. شکل 7 سینوپتیک این مدل و جانمایی نودها را در آن نشان می‌دهد.

شکل 7- سینوپتیک و جانمایی نودها در 206 فاز یک

بر اساس شکل 7 اجزا شبکه CAN-HS (كن سرعت بالا) نودهای ABS‌، ECM ( ECU Motor) و كانکتور OBDII(انواع کانکتور دستگاه عیب‌یاب و روش‌های شناسایی آنها) هستند. CAN-HS از نظر سرعت در کلاس C طبقه‌بندی می‌شوند.

نکته: برخی کتب ارتباط دستگاه دیاگ را در شبکه خودرو در نظر نمیگیرند بنابراین اجزا شبکه سرعت بالا CAN را نود ABS و نود موتور، معرفی می‌کنند

CAN سرعت پایین دارای نودهای بیشتری است. نودهای FCM ‌ (Front Control module) يا همان نود جلو، نود MDF ‌ (Multifunction Display Node ) يا همان نود ساعت، نود ICN (Instrument Control Node) يا واحد پشت آمپر، نود BCM (Body Control Module) يا نود كنترل بدنه و در نهایت نود HVAC (Heat & Ventilation Air-condition Control )‌یا واحد بخاری و کولر است. شکل 8 تصاویر برخی از این نودها را نشان می‌دهد.

شکل 8- برخی از نودهای پژو 206 فاز 1

برای آشنایی بهتر با این نوع شبکه یکی از نقشه‌های شماتیک آن انتخاب و در شکل شماره 9 نشان‌داده‌شده است.

شکل 9- مدار نشان‌دهنده دمای مایع خنک‌کننده در 206 فاز یک

همانطور که در شکل 9 مشاهده می‌شود واحد BSM ازیک‌طرف به شبکه CAN-HS متصل است و از سمت دیگر به شبکه CAN -LS بنابراین می‌توان نتیجه گرفت كه احد BCM علاوه بر اینکه نود شبکه است وظیفه گذرگاه Gateway نیز در این خودرو بر عهده دارد. یکی دیگر از نکاتی که در نقشه‌ها مشخص می‌شود نحوه ارتباط فیزیکی در شبکه است به‌عنوان مثال در ارتباط بین BCM و MFD و ICN گره اتصالی در دسته سیم وجود ندارد. بلکه این گره به کانکتور واحد MFD و يا خود نود MFD منتقل شده است. دانستن تفاوت این موضوع در روش عیب‌یابی بسیار مؤثر خواهد بود. در این مقاله اجزا شبکه ماتی پلکس پژو 206 ایرانی معرفی شده است. در دوره‌های تخصصی مالتی پلکس ایمگ ، روش بررسی و عیب یابی این خودروها به صورت عملی در کارگاه دانشگاه شریف زیر نظر اساتید مجرب انجام می شود.