مکانیک خودرو تخصصی -بخش 11

شاتون:

اتصال پيستون به شاتون توسط پيني به نام گژن‌پين(Gudgeon pin) انجام مي‌پذيرد. شکل 1 پیستون، گژن‌پین و خار حلقوی تثبیت گژن‌پین در پیستون را نشان می‌دهد.

گژن‌پین، پیستون و خار حلقوی تثبیت گژن‌پین در پیستون1-گژن‌پین 2-پیستون 3-خار حلقوی تثبیت گژن‌پین در پیستون
شکل 1-گژن‌پین، پیستون و خار حلقوی تثبیت گژن‌پین در پیستون

شاتون یک عضو دو نیرویی است که نیرو را فقط در راستای محور طولی خود تحمل می‌کند و وظیفه انتقال حرکت خطی پیستون به میل‌لنگ و همچنین حرکت دورانی میل‌لنگ به پیستون را برعهده دارد و معمولا به روش آهنگری یا فورجینگ تولید می‌شود. شکل 2 شاتون را نشان می‌دهد.

شاتون1-بوش سیلیکون-برنز شاتون 2-بدنه فولادی تولید شده به روش فورجینگ یا آهنگری 3-پیچ اتصال کپه‌یاتاقان شاتون 4-بخش‌های تقویتی شاتون 5-محل اتصال شاتون به محور متحرک میل‌لنگ
شکل 2-شاتون

باید توجه داشت که برخی از شاتون‌ها مطابق شکل 3 به سوراخ روغنکاری مجهز هستند تا بتوان سمت پرفشار سیلندر را به صورت اجباری روغنکاری کرد و از آسیب دیدن سیلندر، پیستون و رینگ‌ها در سمت پرفشار پیشگیری کرد. از اینرو هنگام مونتاژ شاتون باید توجه کرد که این سوراخ در موتورهای راست‌گرد به سمت چپ موتور باشد.

سوراخ داخل شاتون برای روغنکاری سمت پرفشار سیلندر و پیستونشکل 3-سوراخ داخل شاتون برای روغنکاری سمت پرفشار سیلندر و پیستون

گژن‌پین:

مطابق شکل 4 عامل اتصال پیستون به شاتون از طریق محوری به نام گژن‌پین انجام می‌شود.

اتصال پیستون به شاتون با گژن‌پین1-پیستون 2-گژن‌پین 3-شاتون 4-یاتاقان 5-کپه یاتاقان
شکل 4-اتصال پیستون به شاتون با گژن‌پین

شکل 5 گژن‌پین را نشان می‌دهد.

گژن‌پین اتصال پیستون به شاتون موتور خودروشکل 5-گژن‌پین اتصال پیستون به شاتون موتور خودرو

برای اتصال پیستون، گژن‌پین و شاتون از سه روش نيمه شناور در پيستون، نيمه شناور در شاتون و تمام شناور در پیستون و شاتون استفاده می‌شود. شكل 6 گژن‌پيني را نشان مي‌دهد كه در پيستون آزاد بوده ولي بوسيله پيچ به شاتون وصل شده است و نوع نيمه شناور در پيستون را ايجاد مي‌كند البته عمل تثبيت گژن‌پين در شاتون بوسيله انطباق پرسي هم مي تواند انجام گيرد.

گژن‌پين نيمه شناور در پيستون1-پیچ تثبیت کننده گژن‌پین در شاتون 2-گژن‌پین
شكل 6-گژن‌پين نيمه شناور در پيستون

شكل7 گژن‌پين نيمه شناور در شاتون را نمايش مي‌دهد. در اين حالت گژن‌پين به وسيله پيچ به پيستون وصل شده و در شاتون آزاد است.

گژن‌پين نيمه شناور در شاتون1-شاتون 2-گژن پين 3-پیستون 4-پیچ تثبیت گژن‌پین در پیستون
شكل 7-گژن‌پين نيمه شناور در شاتون

شكل 8 گژن‌پين تمام شناور را نشان مي دهد. در اين شكل گژن‌پين در شاتون و پيستون آزاد بوده و برای مهار کردن گژن‌پین در شاتون و پیستون و جلوگیری از خارج شدن آن از خارهاي حلقوي در دو سمت گژن‌پين استفاده می‌شود.

گژن‌پين تمام شناور1-پیستون 2-گژن‌پین 3-خارهای حلقوی چپ و راست گژن‌پین 4-شاتون
شكل 8-گژن‌پين تمام شناور

نکته: لازم به توضیح است که در حالتی که گژن‌پین به صورت تمام شناور در پیستون و شاتون نصب می‌شود، بین گژن‌پین و پیستون یک لقی وجود دارد و بین گژن‌پین و شاتون هم لقی دیگری وجود دارد و نهایتا لقی این نوع اتصال نسبت به اتصال نیمه‌شناور زیادتر خواهد بود و این لقی زیادتر هم سر و صدای موتور را زیاد می‌کند و هم خطر آسیب دیدن پیستون، گژن‌پین و شاتون را افزایش می‌دهد ولی فرآیند مونتاژ اتصال تمام شناور نسبت به نیمه شناور ساده‌تر و با صرف زمان کمتری صورت می‌پذیرد.

5 1 رای
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest

0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
keyboard_arrow_up