شبکه مالتی پلکس سمند ماکس و اکو ماکس (MUX-ECO MUX)

استفاده از شبکه در خودروهای داخلی نیز متداول شده است. امروزه حتی در ساده ترین خودروها نیز از بخش کوچکی به عنوان شبکه استفاده شده است. در مقاله‌های مالتی پلکس 206 فرانسوی در مورد آشنایی ایرانیان به شبکه توضیحاتی داده شد و مالتی پلکس 206 ایرانی در مورد تغییر ات دسته سیم و تجهیزات شبکه در این خودرو برای ایرانیزه شده آن مطالبی بیان شد. در این مقاله با مالتی پلکس سمند و اجزا شبکه ماکس و اکو ماکس که هر دو محصول شرکت کروز هستند آشنا خواهید شد.

تاریخچه پروژه  مالتی پلکس سمند
شکل 1 انواع مالتی پلکس سمند را نشان می‌دهد.

شکل 1- نسل‌های مختلف مالتی پلکس سمند

پروژه فاز صفر شروع محلی سازی مالتی پلکس در خودروهای داخلی بود. این پروژه با اضافه کردن چند نود دیگر در سمند MUX مورد استفاده قرار گرفت. فاز یک ایرانیزه کردن شبکه در پژ 206 نیز با تغییراتی در سمند ECO MUX مورد استفاده قرار گرفت. تغییرات در مالتی پلکس سمند ادامه پیدا کرد و نسل‌های بعدی مالتی پلکس روی این خودرو معرفی شدند. نسل SMS که توسط شرکت سازه پویش طراحی و معرفی شد. این شبکه در خودرو های سمند، سورن و دنا تقریباً از سال 1395 به بعد مورد استفاده قرار گرفته است.

مالتی پلکس سمند MUX

همانطور که اشاره شد مالتی پلکس سمند MUX یکی از محصولات مشتق از فاز صفر پژو 206 است. البته تعداد نودها در این سیستم افزایش پیدا کرده است. شکل 2 سینوپتیک شبکه سمند MUX را نشان می‌دهد.

شکل 2- سینوپتیک شبکه MUX در سمند

همانطور که در شکل 2 قابل‌مشاهده است. تعداد 5+1 نود در این شبکه قرار گرفته است. پروتکل‌های مورداستفاده در این مدل CAN-LS و CAN -HS است و باتوجه‌به اینکه در برخی از کتب و جزوات ارتباط به دستگاه دیاگ را جزء نودهای داخلی به شمار نمی‌برند؛ بنابراین فقط CAN-LS را به‌عنوان شبکه داخلی MUX شناسایی می‌کند. نودها مورداستفاده عبارت‌اند از یونیت FN (Front Node) که مدیریت برق بدنه را بر عهده دارد. شکل 3 این نود را نشان می‌دهد.

شکل 3- نود FN در سمند MUX

نود CCN (Central control Node) که یونیت مرکزی این شبکه است و باتوجه‌به اینکه بین CAN-LS و CAN – HS قرار گرفته است نود CCN علاوه بر اینکه یک کنترل یونیت در شبکه است، Gateway نیز به شمار می‌رود. شکل 4 نود CCN را نشان می‌دهد.

شکل 4- نود CCN در مالتی پلکس سمند ماکس

از دیگر نودهای مورداستفاده در سمند ماکس، نود ICN (Instrument Control Node) یا همان واحد پشت آمپر (صفحه نشان‌دهنده‌ها است)  (آموزش مالتی پلکس دنا اتوماتیک | عیب یابی واحد کنترل تجهیزات (ICN))که داده‌های دریافتی را از طریق چراغ‌های هشداری و گیج‌ها به اطلاع راننده می‌رساند. شکل 5 این نود را نشان می‌دهد.

شکل 5- نود ICN در سمند ماکس

در کنار این سه نود اصلی دو کنترل یونیت دیگر نیز وارد شبکه داخلی خودرو سمند شده‌اند. یکی از آنها DDN (Driver Door Node) است که در واقع کنترل یونتی است که تجهیزات نصب شده روی در سمت راننده مانند شیشه‌بالابر و آینه جانبی گرم‌کن آینه، پمپ قفل در راننده و چراغ‌راهنما روی آینده جانبی را مدیریت می‌کند. در شکل 6 این عضو نشان‌داده‌شده است.

شکل 6- نود DDN در مالتی پلکس سمند ماکس

نود دیگر PDN (Passenger Door Node)است که روی در سمت شاگرد قرار گرفته است. شکل 7 این نود را نشان می‌دهد.

شکل 7- نود PDN در سمند MUX

این نود هم مانند نود در راننده کنترل پمپ در، شیشه‌بالابر، آینه جانبی سمت شاگرد را بر عهده دارد. در کنار این 5 نود کانکتور OBDII نیز در هنگامی که دستگاه دیاگ از طریق آن به شبکه خودرو متصل می‌شود یک درگاه اتصال برای شبکه به شمار می‌رود.

مالتی پلکس سمند ECO MUX

نسل دوم شبکه در خودرو سمند با نام ECO MUX شناخته می‌شود. شکل 8 سینوپتیک این نسل را نشان می‌دهد.

شکل 8- سینوپتیک شبکه سمند اکو ماکس

تعداد نودها در مالتی پلکس سمند اکو ماکس 5+1 است. همانطور که در شکل 8 نیز مشاهده می‌شود شبکه داخلی در این سیستم از دو پروتکل CAN-LS و CAN-HS بهره‌مند است. هم‌زمان ارتباط این شبکه با دستگاه دیاگ نیز از طریق پروتکل CAN-HS برقرار است.
نودهای مورداستفاده در این نسل به‌صورت زیر معرفی می‌شوند.
نود FCM (Front Control Module) را می‌توان معادل نود FN در سمند ماکس در نظر گرفت. شکل 9 این نود را نشان می‌دهد.

شکل 9- نود FCM در سمند اکو ماکس

نود دیگری که در سیستم وجود دارد. نود BCM (Body control Module) است این نود CCN در نسل قبلی در نظر گرفت. مانند نود CCN وظیفه گذرگاه (Gateway) بودن را نیز این نود بر عهده دارد

شکل 10- نود BCM در مالتی پلکس سمند اکو ماکس

مدیریت نود BCM در اکو ماکس یا CCN در ماکس از نظر عمومی ساده شده، مدیریت BSI در پژو 206 فول ماکس فرانسوی است. نود ICN همانند سیستم قبلی است؛ بنابراین از شرح آن در اینجا خودداری می‌شود.
یکی از مهم‌ترین نودها که در این نسل اضافه شده است نود ECM (Engine control Module) یا همان نود موتور است. ECU موتور یکی از مهم‌ترین نودها در ارتباط شبکه است که در نسل ماکس وجود نداشت به دلیل وجود ارتباط داده‌ها زیاد بین ECU موتور و سایر اجزا متیوان گفت اضافه‌شدن این یونیت به شبکه امری ضروری به نظر می‌رسید. باتوجه‌به اینکه شبکه ماکس و اکو ماکس تحت طراحی شرکت کروز است. یونیت موتور این شبکه را نیز شرکت کروز ارائه کرده است. شکل 11 نمونه‌ای از این یونیت موتور را نشان می‌دهد.

شکل 11- یونیت موتور اکو ماکس

آخرین نودی که در شبکه اکو ماکس استفاده شده است نود ABS است که در بازار به مجموعه نود و بلوک ABS نیز شناخته می‌شود. این بلوک اهمیت قرارگرفتن این نود در شبکه نیز همانند ECU موتور بالا است. شکل 12 این نود را نشان می‌دهد.

شکل 12- نود یا بلوک ABS در شبکه سمند

نسل‌های ماکس و اکو ماکس نسل‌های اولیه کاربری شبکه در خودروهای شرکت ایران‌خودرو به شمار می‌روند که دیگر استفاده نمی‌شوند. نسل آخری که در سمند مورداستفاده قرار گرفت محصول شرکت سازه‌گستر است که تحت عنوان شبکه SMS شناخته می‌شود. که در یک مقاله مجزا تشریح خواهد شد.