روش نقشه‌خوانی الکتریکی تویوتا

نقشه‌خوانی الکتریکی رکن اصلی عیب‌یابی سیستم‌های الکتریکی و الکترونیکی خودروها است. هر چه خودرو به‌روزتر اهمیت نقشه‌خوانی الکتریکی بیشتر می‌شود.
در ادامه سلسله مقالات روش نقشه‌خوانی الکتریکی در این مقاله روش نقشه خوانی الکتریکی تویوتا مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

 پیشنهاد می‌شود برای درک کلمات کلیدی ابتدا روش نقشه‌خوانی الکتریکی خانواده پژو/سمند را مطالعه کنید.
در صورت تمایل می‌توانید سایر مقالات این مجموعه که در زیر آمده است را نیز مطالعه کنید.
روش نقشه‌خوانی پراید قدیمی
روش نقشه‌خوانی خانواده پراید/تیبا
روش نقشه‌خوانی تندر 90

نقشه‌‌های الکتریکی تویوتا

نقشه‌ الکتریکی تویوتا معمولاً دارای نقشه‌های شماتیک، جانمایی و معرفی کانکتور هستند که به ترتیب هر یک از این نقشه‌ها و کاربرد و روش خواندن آنها در این مقاله معرفی خواهد شد.

نقشه‌های شماتیک تویوتا

نقشه‌های شماتیک در محصولات شرکت تویوتا به‌صورت شکل 1 است.

1- محل درج نام نقشه 2- محل درج نقشه شماتیک
شکل 1- معرفی نقشه شماتیک تویوتا

به‌عنوان‌مثال این مدار نشان‌داده‌شده در شکل 1 مربوط به چراغ‌های ترمز است

نماد قطعات و نام آنها

در نقشه‌‌های الکتریکی تویوتا نام هر قطعه در کنار آن درج شده است. مانند سایر شرکت‌ها خودروساز برای سهولت در تشخیص هر قطعه برای هر قطعه نمادی تعیین شده است. شکل 2 این موارد را نشان می‌دهد.

شکل 2- محل نمایش نام و کد و نماد قطعه

اگر به شکل 2 توجه شود ملاحظه می‌کنید در کار هر قطعه با نمادی مشخص شده است. در کنار نماد آن قطعه هم‌نام و هم کد آن قطعه درج شده است (شکل 3)

1-کد قطعه (S4) 2- نام قطعه (میکروسوئیچ ترمز) 3- نماد قطعه
شکل 3- اجزا قطعه در نقشه شماتیک

با بررسی نام قطعه می‌توان وظیفه قطعه را تشخیص داد. کد قطعه معمولاً در مواردی که امکان درج کامل نام قطعه موجود نباشد استفاده می‌شود به‌عنوان‌مثال در نقشه‌های جانمایی و سیم‌کشی ممکن است محل زیادی برای ثبت‌ نام قطعه نباشد در آنجا از کد قطعه استفاده می‌شود.
با بررسی نماد قطعه می‌توان از نحوه عملکرد در مدار نیز تا حدی مطلع شد. به‌عنوان‌مثال این قطعه که میکرو سوئیچ ترمز است از یک کلید SPST و خازن و مقاومت به‌عنوان کنترلر ولتاژ مدار (چون بعد از آن یک سنسور متصل است) تشکیل شده است.

نحوه نمایش کلیدها

همانطور که در شکل 3 نیز نشان داده شد برخی موارد نمایش کلید بسیار ساده و به‌صورت نمادین قابل‌ درک است. به‌عنوان‌مثال به شکل 4 توجه کنید که چگونه سوئیچ اصلی و وضعیت‌های IGN و ST را نمایش می‌دهد.

شکل 4- نمایش سوئیچ اصلی (و اتصالات مورداستفاده در آن مدار خاص)

ملاحظه می‌شود کلید را به‌صورت بسیار ساده از نوع (SPDT) نمایش داده‌اند تا بتوان عملکرد آن را به‌سادگی با مشاهده آن تشخیص داد.
توجه شود کلید اصلی جرقه حتماً دارای اتصالات بیشتری ازآنچه در شکل 4 نمایش‌داده‌شده است اما فقط موارد مربوط به آن نقشه خاص نشان داده می‌شود تا از پیچیدگی‌های نقشه کم شود

برخی کلیدها (MPMT)یا اتصالات از نوع ترکیبی هستند. برای سهولت تشخیص در عملکرد این کلیدها یا اتصالات به‌جای درج شکل کلید از جدول اتصالات کلید استفاده شده است. شکل 5 نمونه‌ای بسیار ساده از این حالت را نشان می‌دهد.

شکل 5- نحوه نمایش کلید با استفاده از جدول

شکل 5 جدول عملکرد کلید وضعیت خلاص/پارک گیربکس اتومات را نشان می‌دهد. همانطور که مشاهده می‌شود وضعیت پارک (P) و وضعیت خلاص (N) در جدول وجود دارند.
این جدول نشان می‌دهد که دسته دنده چه در وضعیت خلاص باشد و یا در وضعیت پارک، پایه 5 این کلید به پایه 6 آن متصل خواهد بود. شکل 6 جدول کلید پیچیده‌تری را نشان می‌دهد.

شکل 6-نحوه نمایش عملکرد کلید دسته چراغ با ذکر مثال

نحوه نمایش رنگ سیم

تشخیص سیم‌ها یکی از مهم‌ترین موارد برای تعمیرکاران در عیب‌یابی‌های دسته سیم است در نقشه‌های تویوتا سیم‌ها با رنگ‌بندی مشخص می‌شود؛ بنابراین خواندن رنگ رسیم در تعمیرات اهمیت فراوانی دارد. در نقشه‌های تویوتا به دو روش رنگ سیم مشخص می‌شد یکی رنگ خود سیم در نقشه‌هایی که رنگی چاپ شده‌اند و دیگری کد روی سیم است. شکل 7 این مورد را نشان می‌دهد.

شکل 7- نحوه نمایش رنگ سیم و کد سیم

اگر سیم تک‌رنگ باشد یک کد درج می‌شود و اگر سیم دارای خط باشد رنگ خط بعد از علامت – درج می‌شود. مثلاً R-L سیم قرمزرنگ و دارای خط آبی است. جدول رنگ‌های مورداستفاده در این نقشه‌ها در شکل 8 آمده است.

شکل 8- جدول معرفی کد رنگ

روش معرفی اینترکانکتور

اینترکانکتور در مسیر دسته سیم قرار دارد. نحوه نمایش اینترکانکتور به‌صورت شکل 9 است.

شکل 9- نحوه نمایش اینترکانکتور در نقشه شماتیک

کد داخل مستطیل معرفی شناسه اینترکانکتور است و عدد درج شده در کنار آن شماره پایه سیم مربوطه خواهد بود. علامت دو فلش در یک سیمت کانکتور نشانه سمت نری کانکتور است.

روش نمایش برق تغذیه در نقشه‌ الکتریکی تویوتا 

در نقشه‌های شماتیک شرکت تویوتا اثری از ارتباط با باتری مشاهده نمی‌شود. معمولاً همانطور که در روش نقشه‌خوانی سایر خودروها غیر از مدل پژو/سمند اشاره شد این کار برای جلوگیری از شلوغ شدن نقشه الکتریکی انجام می‌شود. معمولاً نقشه از نزدیک‌ترین جا بعد از باتری که احتمال زیاد، جعبه فیوز است شروع می‌شود. (شکل 10)

شکل 10- شروع سمت مثبت مدار در جعبه فیوز در نقشه اصلی مدار

معمولاً مشکلات مدار از همین بخش به بعد شروع می‌شوند. البته گاهی ممکن است مشکل در خصوص تغذیه جعبه فیوز باشد بنابراین برای اینکه ارتباط بین فیوز مربوطه و منبع تغذیه بررسی شود باید به نقشه منبع تغذیه (Power Source) مراجعه شود. (شکل 11)

شکل 11- مدار تغذیه اصلی

همانطور که در شکل 11 ملاحظه می‌شود مدار تغذیه اصلی که شامل باتری است در اینجا نشان داده می‌شود. باتوجه‌به تعدد فیوزها و جعبه‌فیوزها تغذیه، ترسیم آنها در یک صفحه امکان‌پذیر نباشد؛ بنابراین در چند صفحه نشان داده خواهد شد. برای مثال مجدداً به شکل 2 توجه کنید. یک فیوز 15 آمپری برای مدار چراغ ترمز وجود دارد. در تصاویر 12 و 13 مسیر تغذیه این فیوز از باتری نشان داده خواهد شد.

شکل 12- شروع مسیر از باتری – انتهای مسیر (در این صفحه) سیم مشکی با خط قرمز

شکل 13- شروع مسیر سیم سیاه با خط قرمز – انتهای مسیر فیوز 15 آمپری چراغ ترمز

در واقع نقشه مدار چراغ ترمز شامل سه صفحه می‌شود که در شکل‌های 2 – 12 و 13 نشان‌داده‌شده است.
شرکت‌های خودروساز بزرگ مانند تویوتا مفاهیم بسیار زیادی را در نقشه‌های خود مشخص کرده‌اند که نشان از سابقه و تسلط در این حوزه است. آنچه در این مقاله بیان شد مقدمه‌های بر روش نقشه‌خوانی الکتریکی خودرو تویوتا بود.