تعویض تسمه دینام موتورهای پژو 206 (TU3 و TU5)

تعویض به موقع و نحوه تعویض تسمه دینام 206 یا تسمه تجهیزات جانبی موتور ملی از اهمیت خاصی در عملکرد دینام، پمپ هیدرولیک فرمان، کمپرسور کولر و بعضا واترپمپ موتور برخوردار است. خودروی پژو 206 از دو موتور 1300 سی‌سی به نام TU3 در خودروهای پژو 206 تیپ 1 تا 3 و موتور 1600 سی‌سی به نام TU5 در خودروهای پژو 206 تیپ 4 تا 6 استفاده می‌کند. البته موتور TU5 در خودروهای پژو 405 SLX، پژو پارس LX، پژو 207، رانا و نوع بهبود یافته آن در تارا استفاده شده است.

نکته 1: انتقال قدرت از میل‌لنگ به واترپمپ در موتورهای TU، توسط تسمه‌تایم صورت می‌پذیرد

دوره آموزش مکانیکی در دانشگاه صنعتی شریف

شکل 1 نحوه انتقال قدرت از پولی سر میل‌لنگ به پمپ هیدرولیک فرمان، دینام و کمپرسور کولر را در موتور TU3 نشان می‌دهد.

1-پولی پمپ هیدرولیک فرمان 2-تسمه دینام 3-پولی دینام 4-غلتک تسمه سفت‌کن 5-غلتک‌ هرزگرد 6-پولی سر میل‌لنگ 7-پولی کمپرسور کولر
شکل1-نحوه انتقال قدرت از پولی سر میل‌لنگ به پمپ هیدرولیک فرمان، دینام و کمپرسور کولر در موتور TU3

شکل 2 نیز نحوه انتقال قدرت از پولی سر میل‌لنگ به پمپ هیدرولیک فرمان، دینام و کمپرسور کولر را در موتور TU5 نشان می‌دهد.

1-پولی پمپ هیدرولیک فرمان 2-تسمه دینام 3-پولی دینام 4-غلتک تسمه سفت‌کن 5-غلتک‌ هرزگرد 6-پولی سر میل‌لنگ 7-پولی کمپرسور کولر
شکل 2-نحوه انتقال قدرت از پولی سر میل‌لنگ به پمپ هیدرولیک فرمان، دینام و کمپرسور کولر در موتور TU5

نکته 2:همانگونه که ملاحظه می‌شود نحوه انتقال قدرت از پولی سر میل‌لنگ به پمپ هیدرولیک فرمان، دینام و کمپرسور کولر در موتورهای TU3 و TU5 یکسان است ولی توجه به این نکته بسیار حائز اهمیت است که با توجه به نصب موتور TU5 بر روی خودروهای پژو 405 SLX، پژو پارس LX، پژو 207، رانا و تارا، تغییراتی در این سیستم ایجاد شده است که هنگام تهیه تسمه و تعویض آن باید به این موضوع توجه جدی داشت.

با توجه به شکل‌های 1 و 2، انتقال قدرت از پولی سر میل‌لنگ به سایر مصرف کننده‌ها از طریق تسمه صورت می‌پذیرد و به منظور افزایش راندمان مکانیکی و همچنین پیشگیری از شل شدن تسمه، این موتور مجهز به یک غلتک هرزگرد شده است که مسیر تسمه به نحوی طی ‌شود که کمترین لغزش بین تسمه و پولی‌ها ایجاد شود و همچنین یک تسمه سفت‌کن نیز وظیفه ایجاد کشش مناسب و حذف ارتعاشات ناشی از ارتعاشات پیچشی میل‌لنگ و قطع و وصل شدن مصرف کننده‌ها همچون پمپ هیدرولیک فرمان، کمپرسور کولر و دینام بر عهده گرفته است.

زمان تعویض تسمه دینام 206:

زمان دقیقی برای تعویض تسمه دینام در نظر گرفته نشده است ولی در هر سرویس دوره‌ای(کارگاه آموزشی سرویس تخصصی خودرو در دانشگاه صنعتی شریف) باید نسبت به بازدید تسمه دینام اقدام کرد و در صورت بروز ترک یا هر نوع پارگی، باید نسبت به تعویض تسمه دینام اقدام کرد که البته در کیلومتر کارکرد بالاتر از 50هزار کیلومتر باید نسبت به بررسی تسمه دینام دقت بیشتری را لحاظ کرد.
شکل 3 ترک‌های ایجاد شده در تسمه دینام را نشان می‌دهد.

1-تسمه دینام 2-غلتک هرزگرد تسمه دینام
شکل 3-ایجاد ترک در سطح داخلی تسمه دینام

در زمان تعویض تسمه دینام باید نسبت به حصول اطمینان از عملکرد مناسب غلتک‌ها هرزگرد و غلتک تسمه سفت‌کن اقدام کرد چون خرابی آنها می‌تواند تاثیر جدی در کاهش طول عمر تسمه دینام داشته باشد.

نحوه تعویض تسمه دینام 206:

برای تعویض تسمه دینام، مطابق شکل 4، باید با آچار 13، به پیچ مرکزی غلتک تسمه سفت‌کن که چپ‌گرد است در جهت خلاف عقربه‌های ساعت نیرو وارد کرد تا تکیه‌گاه متحرک تسمه سفت‌کن دوران کند.

1-تسمه دینام 2-غلتک تسمه سفت‌کن 3-سوراخ خلاص کردن تسمه سفت کن روی تکیه‌گاه متحرک تسمه سفت‌کن 4-غلتک هرزگرد
شکل 4-خلاص کردن تسمه سفت‌کن تسمه دینام

شکل 5، موقعیت سوراخ‌های روی تکیه‌گاه‌های ثابت و متحرک تسمه سفت‌کن را نشان می‌دهد.

1-غلتک تسمه سفت‌کن 2-سوراخ روی تکیه‌گاه متحرک 3-سوراخ روی تکیه‌گاه ثابت
شکل 5-محل قرارگیری سوراخ‌های روی تکیه‌گاه‌های ثابت و متحرک تسمه سفت‌کن

مطابق شکل5، پس از اعمال نیرو به پیچ مرکزی غلتک تسمه سفت‌کن در جهت خلاف عقربه‌های ساعت، با هم راستا شدن سوراخ‌های روی تکیه‌گاه‌های ثابت و متحرک، با عبور دادن یک پیچ یا پین مطابق شکل 6 از این دو سوراخ، تسمه سفت‌کن در موقعیت خلاص قرار می‌گیرد و نیروی کششی تسمه آزاد شده و تسمه آزاد می‌شود. سپس تسمه را از روی پولی‌ها و غتلک‌های هرزگرد و تسمه سفت‌کن خارج کنید.

1-غلتک تسمه سفت‌کن 2-پین خلاص‌کن تسمه سفت‌کن 3-تسمه دینام 4-غلتک هرزگرد
شکل 6-خلاص کردن تسمه سفت‌کن با استفاده از پین

برای نصب تسمه، پس از حصول اطمینان از سالم بودن غلتک هرزگرد و تسمه سفت‌کن، تسمه را به دقت بر روی پولی‌ها و مطابق الگوی مسیر صحیح تسمه، نصب کنید و با اعمال نیرو به در جهت خلاف عقربه‌های ساعت به پیچ مرکزی غلتک تسمه سفت‌کن، پین عبور داده شده از سوراخ‌های روی تکیه‌گاه‌‌های ثابت و متحرک را خارج کنید و به آرامی تسمه سفت کن را رها کنید تا نیروی مناسب به تسمه دینام اعمال نماید

مشاهده ویدئو آموزشی “نکاتی درباره تسمه سفت کن و تسمه تجهیزات جانبی و تسمه تایم” در کانال آپارات ایمگ

نکته 3:پیش از نصب تسمه نو، از سالم بودن غلتک‎‌های هرزگرد و تسمه سفت‌کن اطمینان حاصل کنید. برای مطالعه نحوه عملکرد و عیب‌یابی تسمه سفت‌‌کن به مقاله”عملکرد و عیب‌یابی تسمه سفت‌‌کن اهرمی“مراجعه کنید.

نکته 4: از قرار گرفتن صحیح تسمه بر روی پولی‌ها و غلتک‌های هرزگرد و تسمه سفت‌کن اطمینان حاصل کنید.

نکته 5: پس از نصب تسمه جدید، موتور را روشن کنید و از عملکرد درست تسمه اطمینان حاصل کنید. بدین منظور فرمان را به سمت چپ و راست، چراغ‌های جلو را روشن و خاموش کنید، کولر را روشن و خاموش کنید و از عملکرد صحیح تسمه دینام، پمپ هیدرولیک فرمان و کمپرسور کولر اطمینان حاصل کنید.

نکته 6: هرگز با دست چرب و آلوده به روغن یا گریس تسمه را لمس نکنید چون باعث لغزش تسمه بر روی پولی‌ها و غلتک‌ها شده و طول عمر تسمه را به شدت کاهش می‌دهد

نکته 7: از کشیدن دست بر روی سطوح داخلی و بیرونی تسمه به شدت پرهیز کنید چون احتمال آسیب دیدن پوست دست و ورود بخش‌های نوک تیز و فرسوده به داخل دست و مشکلات آتی وجود دارد.

نکته 8: در خودروهای مجهز به فرمان برقی(مانند پژو 207)، پمپ هیدرولیک فرمان حذف شده است و با تغییر موقعیت غلتک هرزگرد بالایی، عملکرد تسمه دینام بهینه‌سازی شده است که البته طول تسمه دینام نیز تغییر کرده است.