بخش اول شروع تا قرن 18
خط زمانی صنعت خودرو
خط زمانی چیست؟ خط زمانی اختراعات خودرو کدام است.در مقالههای، تاریخچه کلمه خودرو، مخترع اتومبیل، تاریخچه موتور بنزینی و تاریخچه خودرو برقی بهصورت موضوعی تاریخچه اتومبیل بررسی شد؛ اما آنچه تاکنون ذکر شد ترتیب زمانی خاصی را در کل مشخص نمیکرد، در ادامه کل این روند را در قالب یکزمان بندی واحد ذکر میکنیم تا ترتیب توالی اختراعات بهتر مشخص شود.
نکته: ممکن است چند سال اختلاف بین منابع مختلف تاریخی در مورد اختراع یک وسیله وجود داشته باشد.
خط زمانی چیست؟
یکی از اصطلاحات محبوب برای دوستداران تاریخ رشد و توسعه هر چیزی عبارت خط زمانی که بهنوعی ترجمه عبارت انگلیسی TimeLine است. خط زمانی روند اختراع و بهینهشدن یک موضوع را نشان میدهد و تاریخهای تأثیرگذار در آن موضوع را به ترتیب زمان وقوع بیان میکند. خط زمانی برای آشنایی رویه رشد و توسعه در یک موضوع، اجتماعی، اقتصادی، صنعتی بسیار مفید است؛ بنابراین منظور از خط زمانی صنعت اتومبیل، رویه توسعه این صنعت از اولین تاریخ تا امروز است.
توجه: هر چه تا تاریخ امروز نزدیکتر میشویم تعداد تحولات بهشدت افزایش مییابد؛ بنابراین گاهی همه تغییرات روز در خط زمانی درج نمیشود؛ چون در آن صورت خط زمانی بسیار طولانی و شاید خستهکننده باشد.
نکته: آنچه اعداد تاریخی در خط زمانی مطرح میشود میتواند با اسناد یا مدارکی که شما در مستندات دیگر مشاهده کردهاید متفاوت باشد. هر چه تاریخ قدیمیتر باشد تناقض بین اعداد در مستندات بیشتر است؛ بنابراین به این نکته توجه کنید که مثلاً اگر ذکر میشود اختراع چرخ حدود 6500 سال پیش از میلاد توسط سومریان انجام شده است عددی تقریبی است که در برخی اسناد آمده است. حتی اعداد تاریخی مربوط به قرن 19 نیز در برخی اسناد به هم متفاوت است. البته در این مقاله سعی شده مستندترین تاریخها گردآوری شوند.
قبل از میلاد
6500 سال قبل از میلاد: اختراع چرخ توسط سومریان
بیشتر کاربری آن بهعنوان چرخ پایی برای شکلدادن گل (کوزهگری) بود. هنوز کاربری جابهجایی نداشت.
4000 سال قبل از میلاد: اولین دوچرخه یا چهارچرخهها توسط سومریان در تمدن بینالنهرین استفاده میشد این دو یا چهارچرخهها توسط اسب یا گاو نر کشیده میشد و در جنگها از آن استفاده میکردند. به دلیل کاربری فوقالعاده آن استفاده از آن در هر جا که ارتباط تجاری با سومریان داشتند رایج شد. قدیمیترین چرخ یافت شده در دنیا در کشور اسلوونی است که بر اساس مستندات موزه لیوبلیانا، تاریخ آن به 3150 سال قبل از میلاد برمیگردد. (شکل 1)
شکل 1- قدیمیترین چرخ و محور پیدا شده – 3150 سال قبل از میلاد – لیوبلیانا – اسلوونی
2000 سال قبل از میلاد: پره چرخ اختراع شد. بهاینترتیب چرخها بهجای اینکه توپر باشند، توخالی ساخته میشدند و نسبت به حالت قبل بسیار سبکتر بودند. قدیمیترین چرخ پرهدار از نظر تاریخی به ناحیه قفقاز آسیای میانه بر میگردد.
شکل 2- چرخ پرهدار – اواخر هزاره دوم قبل از میلاد – چغارت زنبیل – ایران
750 سال قبل از میلاد: اولین ایده مکتوب خودرو واقعی: ایلیاد اثر هومر.
100 سال قبل میلاد: مکانیزم شبیه دیفرانسیل – یونان
بعد از میلاد
هنوز آمار دقیقی از تحولات ابداعات در دست نیست بنابراین اطلاعات خط زمانی صنعت خودرو در هزاره اول چندان مستند نیست.
قرن دوم: مکانیزم اولیه دیفرانسیل در چین
شکل 3- مکانیزم دیفرانسیل – چین – 250 سال بعد از میلاد
قرن 13: راجر بوکن انگلیسی فیلسوف و مخترع، پیشبینی ساخت اتومبیل، هواپیما را انجام داد.
قرن 15: طرحهای اولیه خودرو توسط «فرانسیسکو د. جرجیو مارتینی» و «داوینچی» ترسیم شد.
قرن 16
1680: طرح خودرو با حرکت در اثر رانش نیروی بخار (شبیه جت) توسط آیزاک نيوتن
1698: طرح اولین موتور بخار توسط توماس ساوری
قرن 17
قرن 17 را می توان شروع تحولات مهم برای این صنعت دانست. اولین خودرو در این قرن به دنیا عرضه شد.خط زمانی صنعت خودرو در این قرن را در ادامه ملاحظه میکنید.
1711: تکمیل موتور بخار توسط توماس نیو کومن
1769:
– ثبت اولین موتور بخار عملی و کارآمد توسط جیمز وات
– طراحی اولین خودرو جهان كه موتورش از نوع موتور بخار بود توسط نیکلاس ژوزف کوگنات
شکل 4- اولین خودرو بخار در دنیا – 1769 – کوگنات – فرانسه
1781: طرح اولیه خودرو بخار ویلیام مورداک اسکاتلندی
شکل 5- خودرو بخار مورداک – 1781 (1781-1784)
1792: ساخت oruktor amphibolos توسط الیور ایوانز امریکایی ، خودرویی با قابلیت حرکت در آب و خشکی
قرن 18
قرن 18 خط زمانی صنعت خودرو شاهد تحولات بزرگی بودند، خودروهای برقی ، خودروهای بنزنینی، موتور دیزل, همه و همه در این سده اتفاق افتادند.
1800: اختراع اولین باتری چند خانهای (Primery Battry)
توجه اولین باتریها در بینالنهرین ساخته شدند؛ اما سطح ولتاژ آنها بسیار پایین و حدود 1 الی 2 ولت بودند (فقط یکخانه داشتند).
شکل 6- باتری چند خانهای – 1799 / 1800
18.3: تکمیل London Carriage توسط ریچارد ترويتيك
18.4: ساخت لوکوموتیو بخار توسط ریچارد ترویتیک
شکل 7- لوکوموتیو ترویتینگ – 18.4
1807:
– تئوری موتور احتراق داخلی با سوخت هیدروژن و اکسیژن توسط فرانسیس ایزاک د. ريواز
– ساخت اولین چهارچرخه با موتور احتراق داخلی توسط فرانسیس ایزاک د. ریواز
شکل 8- خودرو ریواز – موتور با سوخت هیدروژن اکسیژن – 1807
1810: معرفی زوایای چرخ رودولف اکرمان
1817: اولین دوچرخه مدرن چوبی کارل ون دریاس (Karl Freiherr von Drais)
شکل 9- اولین دوچرخه امروزی – 1817 الی 1820
1827: استفاده از دیفرانسیل امروزی برای تغییر جهت گردش توسط پرکیور (Onésiphore Pecqueur)
1831: كشف اصول و قوانین سیمپیچها توسط میشل (مایکل) فارادي
1832: ساخت جعبهدنده اولیه توسط دبلیو اچ. جيمز
1836: اختراع و تکمیل لاستیک توسط چارلز گودیر (Charles Goodyear)
1839: ساخت اولین اتومبیل برقی (الکتریکی) توسط روبرت اندرسون
شکل 10- سهچرخه برقی Robert Anderson – 1839
1845: ساخت اولین لاستیک بادی توسط یک اسکاتلندی به نام تامسون – طرح ناقص
1859:
– بنزین به دنیا معرفی شد.
– ساخت باتری قابلشارژ توسط گستون پلنت
1860: ساخت اولین موتور احتراق داخلی کامل دو زمانه (گازسوز) توسط اتینه لنوير
1863: ساخت سه چرخه با موتور احتراقی داخلی توسط اتینه لنویر
شکل 11- سهچرخه – (Etienne Lenoir) – 1863
1864: ساخت اتومبیلی با موتور بنزینی و کاربراتور (ناقص) توسط زیگفرید ماركوس
1875: دومین اتومبیل «زیگفرید مارکوس» استرالیایی
شکل 12- خودرو Siegfried Samuel Marcus – 1875
1876: ساخت اولین نمونه موتور چهارزمانه قابلاستفاده توسط نیکلاس اتو
شکل 13- موتور نیکلاس اتو -1876
1877: اولین ایده هاورکرافت جان تورنیکرافت (John thornycroftt)
1880: : باتری سربی اسیدی ساخته شد.
1883: موتور تکمیل شده چهارزمانه توسط دایملر
شکل 14- موتور دایملر -1883
1885:
– دوچرخه (با طرح امروزی) اختراع شد.
شکل 15- اولین دوچرخه با طرح امروزی -1885
– ساخت اولین پمپبنزین توسط سیلوانوس اف. بوسر
– ساخت سهچرخه با موتور چهارزمانه توسط کارل بنز
شکل 16- سهچرخه کارل بنز – 1885
– ساخت اولین موتورسیکلت امروزی توسط گوتلیب دایملر
شکل 17- موتورسیکلت دایملر – 1885
1887: ساخت چهارچرخه با موتور چهارزمانه توسط گوتلیب دایملر
شکل 18- خودرو دایملر – 1886
با اینکه کمی تاریخ عرضه خودرو بنز و دایملر کمی با هم تفاوت دارد اما دنیا خود را مدیون این دو خودرو ساز بزرگ میداند. در بسیاری از موارد هم خط زمانی صنعت خودرو را با این دو خودروساز شروع شده میدانند.
1888: تکمیل طرح تایر بادی و استفاده آن برای دوچرخهها توسط جان بوید دانلوپ
شکل 19- اولین تایر بادی برای دوچرخه – دانلوپ -1886
1887: شرکت پژو اولین اتومبیل بخار خود را عرضه کرد.
شکل 20- اولین خودرو شرکت پژو با موتور بخار -1886 الی 1890
1892:
– رودولف دیزل موتور دیزلی را اختراع کرد.
شکل 21- اولین موتور دیزل – رودولف دیزل -1892
– اختراع تایرهای بادی مخصوص اتومبیل توسط برادران ميشلين
1894: اختراع رل فرمان توسط واچرون (Alfred Vacheron)
شکل 22- استفاده از غربیلک فرمان – 1894
1896:
– استفاده از اولین جعبهدنده روی خودرو توسط «پانهارد» و «لواسور» روی خودروی پانهارد
شکل 23- اولین جعبهدنده خودرو پانهارد – 1896
– ساخت اولین اتومبیل فورد به نام Quadricycle
شکل 24 – اولین خودرو شرکت فورد – 1896
1897:
– اولین خودرو با تایر بادی شرکت برادران میشلن
شکل 25 – اولین تایر بادی روی خودرو – تایر بادی میشلن -1897
1898:
– اولین میلگاردان توسط لوییس رنو
شکل 26 – اولین میلگاردان – لوییس رنو – 1898
1899:
– اتومبیل برقی كامیله جنلتزی با سرعت 60 مایل در ساعت
– تکمیل طرح رادیاتور توسط دايملر
صنعت خودرو در دهه اول قرن 19 به سمت انبوهسازی پیش رفت. شرکت فورد اولین شرکت در این مسیر بود. قرن 19 قرن تحولات عظیم در صنعت خودرو بود. در ادامه خط زمانی صنعت خودرو را در مقاله بعدی با ما مرور کنید.
نویسنده : مهندس بهروز خطیبی